| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| İslam Hukuk Felsefesi | ISH 504 | 0 | 3 + 0 | 3 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | YUKSEK_LISANS |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. HACI MEHMET GÜNAY |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | İslam hukukunun ana gayelerinin ne olduğuna ve dini kaynaklardan hüküm çıkarırken bunların nasıl ve hangi ölçüde dikkate alınacağına dair farklı görüş ve değerlendirmeleri kavratmak. |
| Dersin İçeriği | Hukukun rasyonel gelişimi ve temel amaçları. İslamda makasıd düşüncesinin ve ilgili kavramların tarihi gelişimi. Modern dönem içtihat çalışmalarında makasıd düşüncesinin yeri. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Hukukta gaye problemini ana hatlarıyla özetleyebilir. | Anlatım, Gözlem, Soru-Cevap, | |
| 2 | Hukukun mahiyeti ve fonksiyonlarını açıklayabilir. | Soru-Cevap, Gözlem, Anlatım, | |
| 3 | İslam hukuk biliminde gayeci içtihat yönteminin yerini ve önemini ifade edebilir. | Soru-Cevap, Gözlem, Anlatım, | |
| 4 | İslam hukuk geleneğinde farklı hukuk ekollerinin görüşleri bağlamında gayeci içtihat yönteminin tarihi gelişimini özetleyebilir. | Soru-Cevap, Gözlem, Anlatım, | |
| 5 | Klasik dönem İslam hukukçularının gayeci ictihat konusuna yaklaşımlarını değerlendirebilir. | Soru-Cevap, Gözlem, Anlatım, | |
| 6 | Son dönem İslam hukukçularının gayeci içtihat konusuna yaklaşımlarını değerlendirebilir. | Soru-Cevap, Gözlem, Anlatım, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Hukukun Amaçları | |
| 2 | Hukuk idesi ve hukukun amacı olarak adalet kavramı | |
| 3 | Hukukun rasyonel gelişimi | |
| 4 | Makasid ve içtihat kavramları | |
| 5 | Makasıd temelli içtihadın genel ilkeleri | |
| 6 | Makasıd içtihadının şeri dayanakları | |
| 7 | Makasıd kavramı ve istihsan | |
| 8 | Makasıd kavramı ve mesalih | |
| 9 | Makasıd düşüncesinin tarihi gelişimi: Cüveyni ve Gazzali | |
| 10 | Makasıd düşüncesinin tarihi gelişi: Karafi, Iz b. Abdüsselam, Ibnül-Kayyim | |
| 11 | Makasıd düşüncesinin tarihi gelişimi: Necmeddin Tufi, Şatıbi | |
| 12 | Makasıd düşüncesinin tarihi gelişimi: Şah Veliyullah Dehlevi, Tahir b. Aşur, Fazlurrahman | |
| 13 | Modern gelişmeler | |
| 14 | Genel değerlendirme |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | [1] Shatibi, el-Muvafakat [2] M. Tahir b. Aşur, İslam Hukuk Felsefesi, İstanbul 1996 [3] Vecdi Aral, Hukuk Felsefesinin Temel Sorunları, İstanbul ts. [4] Ahmet Yaman, Makasid ve Ictihad: Islam Hukuk Felsefesi Arastirmalari, Konya 2002 [5] Ahmet Ünsal, İslam Hukukunda Fayda İlkesi, İstanbul 2006 [6] Abdurrahman Haçkalı, İslam Hukuk Tarihinde Gayeci İçtihat Metodunun Gelişimi, İstanbul 2004 [7] Ali Pekcan, İslam Hukukunda Gaye Problemi, İstanbul 2003 |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak | X | |||||
| # | Ders Öğrenme Çıktılarının Program Çıktılarına Katkısı | PÇ 1 |
|---|---|---|
| 1 | Hukukta gaye problemini ana hatlarıyla özetleyebilir. | |
| 2 | Hukukun mahiyeti ve fonksiyonlarını açıklayabilir. | |
| 3 | İslam hukuk biliminde gayeci içtihat yönteminin yerini ve önemini ifade edebilir. | |
| 4 | İslam hukuk geleneğinde farklı hukuk ekollerinin görüşleri bağlamında gayeci içtihat yönteminin tarihi gelişimini özetleyebilir. | |
| 5 | Klasik dönem İslam hukukçularının gayeci ictihat konusuna yaklaşımlarını değerlendirebilir. | |
| 6 | Son dönem İslam hukukçularının gayeci içtihat konusuna yaklaşımlarını değerlendirebilir. |
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 60 |
| 1. Performans Görevi (Seminer) | 40 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 3 | 48 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 30 | 30 |
| Ödev | 1 | 10 | 10 |
| Performans Görevi (Seminer) | 1 | 10 | 10 |
| Final | 1 | 10 | 10 |
| Toplam İş Yükü | 156 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 6,24 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||