Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Doğrultu Atımlı Fayların Sismotektoniği JFM 527 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. MURAT UTKUCU
Dersi Verenler Prof.Dr. MURAT UTKUCU,
Dersin Yardımcıları Arş.Gör. Emrah BUDAKOĞLU
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Aralarında Türkiyenin Marmara bölgesinin de yer aldığı dünya üzerindeki bir çok yoğun nüfuslu ve gelişmiş bölge için deprem tehlikesi oluşturan doğrultu atımlı fayların sismotektonik özelliklerinin ve Türkiyede büyük ve yıkıcı deprem üretmiş iki doğrultu atımlı fay sisteminin (Kuzey ve Doğu Anadolu Fay Zonları) konusu yerbilimleri ile doğrudan veya dolaylı olarak ilişkili tez hazırlayacak lisansüstü öğrencilerine anlatılması ve tanıtılması. Kuzey Anadolu Fay Zonunun SAÜ kampüsü yakınından geçmesi, Sapanca Gölünün yerleştiği çöküntünün nedeni olması ve 1999 İzmit depremini üretmesi de bu dersin gerekçeleri arasında sayılabilir.
Dersin İçeriği Doğrultu atımlı fayların dünya üzerindeki dağılımları, sınıflaması, terminolojisi, yapısal-geometrik özellikleri, depremsellikleri ve segmentasyonu; Riedel deneyi ve deformasyon elipsoidi; Doğrultu atımlı fayların tektonik jeomorfolojileri; kıtasal ölçekteki doğrultu atımlı fayların derinlik boyutundaki özellikleri; yakınsayan ve ıraksayan doğrultu atım tektoniği; transcurrent, transform ve wrench fay kavramları; Doğrultu atımlı faylar boyunca gelişen ikincil faylanmalar ve sedimenter havzalar; Doğrultu atımlı faylar boyunca deprem kırılma çekirdeklenmeleri, yayılmaları ve bitimleri ve odak mekanizma çözümleri; Kuzey ve Doğu Anadolu Fay zonlarının geometrik-yapısal özellikleri, segmentasyonu ve depremselliği.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Doğrultu-atımlı fayların türlerini kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
2 2-Boyutlu deformasyon elipsoidini çizer. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
3 Doğrultu-atımlı fay ortamlarının küresel dağılımını küresel tektonik harita üzerinde özetler. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav ,
4 Kıtasal bir makaslama zonunun derinlik boyutundaki özelliklerini çizerek açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
5 Doğrultu-atımlı bir fay boyunca gelişen kosismik yapıları gerilme eksenleri ile ilişkilendirir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev,
6 Doğrultu atımlı faylarla ilişkili yer şekillerini sıralar Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav ,
7 Doğrultu atımlı bir fay ile ilişkili yüzey kırığı haritasından fay zonu süreksizliklerinin faylanma üzerindeki etkisini değerlendirir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev,
8 Türkiyedeki doğrultu atımlı fayların dağılımını kavrar Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Performans Görevi,
9
10
11
12
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Doğrultu Atımlı Faylar: Sınıflama, terminoloji, küresel dağılım
2 Deformasyon elipsoidi ve Riedel deneyi
3 Doğrultu Atımlı Faylar: Yapısal-geometrik özellikler
4 Doğrultu atımlı faylarda derinlik boyutu
5 Doğrultu Atımlı Faylar: Depremsellik ve segmentasyon
6 Doğrultu Atımlı Faylar: Tektonik jeomorfoloji
7 Yakınsayan ve ıraksayan doğrultu atım tektoniği, Transcurrent, transform ve wrench fay kavramları
8 Doğrultu atımlı faylar boyunca gelişen sedimenter havzalar
9 Doğrultu atımlı faylar ve deprem mekaniği-I
10 Doğrultu atımlı faylar ve deprem mekaniği-II
11 Kuzey Anadolu Fay Zonu: Geometrik ve yapısal özellikler
12 Kuzey Anadolu Fay Zonu: Segmentasyon ve depremsellik
13 Doğu Anadolu Fay Zonu: Geometrik ve yapısal özellikler
14 Doğu Anadolu Fay Zonu: Segmentasyon ve depremsellik
Kaynaklar
Ders Notu Doç.Dr. Murat UTKUCU, Doğrultu Atımlı Fayların Sismotektoniği, Derlenmiş Ders Sunuları
Ders Kaynakları Tchalenko, J.S., Similarities between shear zones of different magnitudes, Geol. Soc. Am. Bull., 81, 1625-1640, 1970.

Dewey, JW, Seismicity of Northern Anatolia, BSSA 66, 843-868, 1976.

Bingöl, E., Doğrultu atım sorunu ve jeoljisi, MTA Genel Müdürlüğü Eğitim Serisi No28, Ankara, 72 sf, 1986.

Sylvester, A.G., Strike-slip faults, Geol. Soc. Am. Bull. 100, 1666-1703, 1988.

Barka, A.A., and Kadinsky-Cade, K., Strike-slip fault geometry in Turkey and its influence on earthquake activity, Tectonics, 7, 663-684, 1988.

Ambraseys, N.N. Temporary seismic quiescience: SE Turkey. Geophysical Journal, 96, 311-331, 1989.

Şaroğlu, F., Emre, Ö. and Kuşçu, İ., The East Anatolian fault zone of Turkey, Annales Tectonicae, Special Issue-Supplement to Volume 6, 99-125, 1992.

Scholz, C.H., The mechanics of earthquakes and faulting, Cambridge University Press, 439pp, 1992.

Nilsen, T.H., and Sylvester, A.G., Strike-slip basins, in Busby, C.J., and Ingersoll, R.V., eds., Tectonics of Sedimentary Basins: Blackwell Science, Cambridge, MA, p.425-457, 1995.

Yeats, S.R., Allen, C.R. and Sieh, K.E., Geology of earthquakes, Oxford University Pres, 576pp, 1996.

Bozkurt, E., Neotectonics of Turkey-a synthesis, Geodynamica Acta, 14, 3-30, 2001.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Mühendislik alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşabilme, bilgiyi değerlendirme, yorumlama ve uygulama becerisi X
1 Mühendislik alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşabilme, bilgiyi değerlendirme, yorumlama ve uygulama becerisi X
2 Sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlayabilme ve uygulama becerisi; değişik disiplinlere ait bilgileri bütünleştirebilme becerisi X
2 Sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlayabilme ve uygulama becerisi; değişik disiplinlere ait bilgileri bütünleştirebilme becerisi X
3 Mühendislik problemlerini kurgulayabilme, çözmek için yöntem geliştirme ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygulama becerisi
3 Mühendislik problemlerini kurgulayabilme, çözmek için yöntem geliştirme ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygulama becerisi X
4 Yeni ve orijinal fikir ve yöntemler geliştirme becerisi; sistem, parça veya süreç tasarımlarında yenilikçi çözümler geliştirebilme becerisi X
4 Yeni ve orijinal fikir ve yöntemler geliştirme becerisi; sistem, parça veya süreç tasarımlarında yenilikçi çözümler geliştirebilme becerisi
5 Mühendislikte uygulanan modern teknik ve yöntemler ile bunların sınırları hakkında kapsamlı bilgi
5 Mühendislikte uygulanan modern teknik ve yöntemler ile bunların sınırları hakkında kapsamlı bilgi
6 Analitik, modelleme ve deneysel esaslı araştırmaları tasarlama ve uygulama becerisi; bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları analiz etme ve yorumlama becerisi
6 Analitik, modelleme ve deneysel esaslı araştırmaları tasarlama ve uygulama becerisi; bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları analiz etme ve yorumlama becerisi
7 Gereksinim duyulan bilgi ve verileri tanımlama, bunlara ulaşma ve değerlendirmede ileri düzeyde beceri X
7 Gereksinim duyulan bilgi ve verileri tanımlama, bunlara ulaşma ve değerlendirmede ileri düzeyde beceri X
8 Çok disiplinli takımlarda liderlik yapma, karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirebilme ve sorumluluk alma becerisi X
8 Çok disiplinli takımlarda liderlik yapma, karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirebilme ve sorumluluk alma becerisi X
9 Çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya dışındaki ulusal ve uluslar arası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarabilme becerisi X
9 Çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya dışındaki ulusal ve uluslar arası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarabilme becerisi X
10 Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetme yeterliliği X
10 Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetme yeterliliği X
11 Mesleğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamaları hakkında farkındalık; gerektiğinde bunları inceleme ve öğrenebilme becerisi X
11 Mesleğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamaları hakkında farkındalık; gerektiğinde bunları inceleme ve öğrenebilme becerisi X
12 Mühendislik uygulamalarının sosyal ve çevresel boyutlarını anlama ve sosyal çevreye uyum becerisi
12 Mühendislik uygulamalarının sosyal ve çevresel boyutlarını anlama ve sosyal çevreye uyum becerisi X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Ödev 25
1. Performans Görevi (Seminer) 25
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 15 15
Ödev 1 15 15
Performans Görevi (Seminer) 1 15 15
Final 1 15 15
Toplam İş Yükü 140
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,6
Dersin AKTS Kredisi 6