Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Elektrik Makinaları II ELM 304 6 3 + 2 4 6
Ön Koşul Dersleri

Elektrik Devreleri I, Elektrik Devreleri II, Elektromanyetik Alan Teorisi ve Elektrik Makineleri I derslerinin önceden alınmış olması önerilir.

Önerilen Seçmeli Dersler

Önerilen seçmeli ders bulunmamaktadır. 

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi MURAT KARABACAK
Dersi Verenler Dr.Öğr.Üyesi MURAT KARABACAK,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Yasin Cantaş

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Senkron makineler ve doğru akım makinelerinin yapısı, sürekli çalışma durumu ve endüstriyel uygulamaları hakkında bilgi ve beceriler kazandırmak, kazanılan bilgi ve becerileri laboratuvar uygulamaları ile destekleyip pekiştirmek.

Dersin İçeriği

DC makinelerin yapısı/çeşitleri ve çalışma ilkeleri, DC makinelerde sargılar ve mekanik komütasyon, DC generatörlerin boşta ve yükte çalışma deneyleri ve ilgili karakteristiklerin elde edilmesi, DC generatörlerin paralel bağlanması, endüvi reaksiyonu, DC motorların yapısı/çeşitleri ve çalışma ilkeleri, DC motorların boşta ve yükte çalışma deneyleri ve ilgili karakteristiklerin elde edilmesi, DC makinelerde maksimum verim noktasının saptanması, senkron makinelerin yapısı/çeşitleri ve çalışma ilkeleri, senkron generatörün senkron reaktansının bulunması, endüvi reaksiyonu, senkron generatörlerin paralel bağlanması, senkron generatörün omik/endüktif ve kapasitif yüklenmesi, senkron generatörlerle güç akışı denetimi, senkron generatörlerde dengesiz çalışma durumu ve dengesizlik hataları, senkron motorların yapısı/çeşitleri ve çalışma ilkeleri, senkron motor ile güç katsayısı düzeltme

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Doğru akım makinelerinin yapılarını, çeşitlerini ve çalışma ilkelerini bilir Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav ,
2 Doğru akım makinelerinin sürekli çalışma durumu analizlerini yapar, karakteristiklerini bilir ve ilgili deneyleri yürütür Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Deney / Laboratuvar, Sınav , Performans Görevi,
3 Doğru akım makinelerinde endüvi reaksiyonunu ve etkilerini analiz eder ve ilgili deneyleri yürütür. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Deney / Laboratuvar, Sınav , Performans Görevi,
4 Senkron generatörlerin yapılarını, çeşitlerini ve çalışma ilkelerini bilir Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav ,
5 Senkron makinelerin sürekli çalışma durumu analizlerini yapar, karakteristiklerini bilir ve ilgili deneyleri yürütür Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Deney / Laboratuvar, Sınav , Performans Görevi,
6 Senkron makinede endüvi reaksiyonunu ve etkilerini analiz eder ve ilgili deneyleri yürütür. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Deney / Laboratuvar, Sınav , Performans Görevi,
7 Senkron generatörlerin paralel bağlanmasını analiz eder ve ilgili deneyleri yürütür Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Deney / Laboratuvar, Sınav , Performans Görevi,
8 Doğru akım makineleri ve senkron makinelerin endüstriyel kullanımına ilişkin önemli konuları bilir Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav ,
9 Senkron generatörlerde dengesiz yüklenme ve dengesizlik (kısa devre) hatalarını analiz eder. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Sınav ,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Doğru akım makinelerinin yapısı, çeşitleri ve çalışma ilkeleri. LAB(1): Doğru akım makinelerinin tanıtılması
2 Doğru akım motorlarının yapısı, çeşitleri ve çalışma ilkeleri. Elektriksel eşdeğer devre üzerinde analizler ve karakteristiklerin çıkartılması. LAB(1,2,3): Doğru akım motorlarının karakteristiklerinin çıkartılması ve verimlerinin hesaplanması
3 Doğru akım motorlarının yapısı, çeşitleri ve çalışma ilkeleri. Elektriksel eşdeğer devre üzerinde analizler ve karakteristiklerin çıkartılması. LAB(1,2,3): Doğru akım motorlarının karakteristiklerinin çıkartılması ve verimlerinin hesaplanması
4 Doğru akım motorlarında kayıplar ve verim hesabı, maksimum verim noktasının saptanması. LAB(2,3,4): Doğru akım motorlarının karakteristiklerinin çıkartılması ve verimlerinin hesaplanması
5 Doğru akım generatörlerinin yapısı, çeşitleri ve çalışma ilkeleri.
6 Doğru akım motorlarında yol verme yöntemleri, hız ayarı ve faydalı firenleme.
7 Senkron makinelerin yapısı, çeşitleri ve çalışma ilkeleri. Yuvarlak ve çıkık kutuplu senkron makineler.
8 Yuvarlak kutuplu senkron makinenin sürekli çalışma durumu elektriksel eşdeğer devresinin çıkartılması ve senkron reaktansının hesaplanması. LAB(5): Senkron reaktans hesaplama deneyi
9 Ara Sınav
10 Senkron generatörlerde yükleme etkisi ile oluşan regülasyon problemleri, senkron generatörlerde uyartım akımının etkisi ile güç faktörünün değişimi. LAB(6): Farklı yükleme durumlarında gerilim ve hız regülsayonunun hesaplanması
11 Senkron generatörlerde dengesiz yüklenme ve dengesizlik (kısa devre) hatalarının analiz edlilmesi.
12 Senkron generatörlerin paralel bağlanması. LAB(7): Senkron generatörlerin paralel bağlanması ve güç akışı denetimi
13 Senkron generatörlerin şebekeye bağlanması. Senkron makinede motor ve generatör çalışma arasında geçiş. LAB(8): Senkron generatörlerin şebekeye bağlanması ve güç akışı denetimi
14 Senkron motor ile güç katsayısının ayarlanması. DC ve senkron makine standartları. LAB(9): Senkron motor ile güç katsayısı düzeltme (kompanzasyon)
Kaynaklar
Ders Notu

[1] Karabacak,M.,"Elektrik Makineleri Ders Notları",SAÜ Teknoloji Fak.,2012.

Ders Kaynakları

[2] Elektrik Makinaları I-II / Teori-Çözümlü Problemler, Prof. Dr. Nurdan Güzelbeyoğlu
[3] Elektrik Makineleri, Prof. Dr. İbrahim Şenol, Yrd. Doç. Dr. Nur Bekiroğlu                        
[4] Elektrik Makineleri Cilt I, Cilt II, Prof. Dr. Nariman Şerifoğlu   
[5] Electric Machinery, çeviri - "A. E. Fitzgerald, Charles Kingsley Jr., Stephen Umans"
[6] Electric Machinery Fundamentals, çeviri - "Stephan Chapman"
[7] Principles of Electrical Machines and Power Electronics - "P. C. Sen"
[8] Principles of Electrical Machines - "V. K. Mehta, Rohit Mehta"

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinde kullanabilme becerisi.
2 Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi.
3 Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi.
4 Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi.
5 Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi.
6 Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi.
7 Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi; etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi.
8 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi.
9 Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilinci; mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi.
10 Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi.
11 Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 55
1. Kısa Sınav 15
1. Performans Görevi (Uygulama) 15
1. Performans Görevi (Laboratuvar) 15
Toplam 100
1. Final 50
1. Yıl İçinin Başarıya 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 15 15
Kısa Sınav 2 6 12
Final 1 30 30
Performans Görevi (Laboratuvar) 11 2 22
Toplam İş Yükü 143
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,72
Dersin AKTS Kredisi 6