| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Denetim Sistemleri | ELM 305 | 5 | 4 + 2 | 5 | 6 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. SEZGİN KAÇAR |
| Dersi Verenler | Doç.Dr. SEZGİN KAÇAR, |
| Dersin Yardımcıları | Arş.Gör. Yasin CANTAŞ |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Bu dersin genel amacı, öğrenenlere; denetim sistemlerinde kullanılan kavramları, sistemlerin test edilmesinde kullanılan gereçleri, sistemlerin modellenmesini, sistemlerin zaman düzlemindeki cevaplarının elde edilmesini, sistemlerin benzetimlerinin paket programlar kullanılarak (MATLABda) yapılmasını, Routh Hurwitz kararlılık ölçütü, köklerin yer eğrisi, Bode ve Nyquist diyagramı ile kararlılık analizi, denetleyici çeşitleri ve tasarımı hakkında bilgi ve beceri kazandırmaktır. |
| Dersin İçeriği | 1. Sistemler ve Geribesleme kavramı. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Sistem tanımı ve Geribesleme kavramını açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme, | Sınav , Ödev, Proje / Tasarım, |
| 2 | Blok diyagram elde eder ve sadeleştirmesini yapar. | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme, | Sınav , Ödev, Proje / Tasarım, |
| 3 | Sistemlerin transfer fonksiyonunu elde eder. | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme, | Sınav , Ödev, Proje / Tasarım, |
| 4 | Birinci ve ikinci derece sistem cevaplarını zaman düzleminde elde eder. | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme, | Sınav , Proje / Tasarım, Performans Görevi, |
| 5 | Routh-Hurwitz yöntemi ile sistemlerin kararlılığını analizi eder. | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme, | Sınav , Proje / Tasarım, Performans Görevi, |
| 6 | Köklerin yer eğrisini çizer ve yorumlar | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme, | Sınav , Proje / Tasarım, Performans Görevi, |
| 7 | Bode diyagramını çizer ve yorumlar | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme, | Sınav , Proje / Tasarım, Performans Görevi, |
| 8 | Nyquist diyagramını çizer ve yorumlar | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme, | Sınav , Proje / Tasarım, Performans Görevi, |
| 9 | Denetleyici tasarlar | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Problem Çözme, | Sınav , Proje / Tasarım, Performans Görevi, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Sistem tanımı ve geribesleme kavramı. Açık ve kapalı döngü denetim sistemlerinin yapıları ve özellikleri, transfer fonksiyonlarının hesabı. | |
| 2 | Elektriksel ve mekanik devrelerin blok diyagramlarının çıkarılması ve transfer fonksiyonlarının hesabı. | |
| 3 | Blok diyagramlarda sadeleştirme yöntemleri ve örnek uygulamalar | |
| 4 | İşaret akış diyagramlarının özellikleri. Mason kazanç formülü ile transfer fonksiyonu hesabı ve örnek uygulamalar. | |
| 5 | Birinci ve ikinci dereceden sistemlerin zaman düzlemindeki cevaplarının incelenmesi | |
| 6 | Birinci ve ikinci dereceden sistemlerin zaman düzlemindeki cevaplarının incelenmesi ve performans analizi. | |
| 7 | Sistemlerde karalılık kavramı, Routh-Hurwitz kararlılık yöntemi. | |
| 8 | Köklerin yer eğrisinin çizimi ve kararlılık kavramı | |
| 9 | Bode eğrisinin çizimi ve kararlılık kavramı | |
| 10 | Nyquist eğrisinin çizimi ve kararlılık kavramı | |
| 11 | Sistem performans iyileştirmesi ve denetleyiciler. | |
| 12 | Köklerin yer eğrisini kullanarak zaman boyutunda denetleyici tasarımı. | |
| 13 | Bode diyagramını kullanarak frekans boyutunda denetleyici tasarımı | |
| 14 | Nyquist eğrisini kullanarak kritik kazanç ve frekans hesabı ve denetleyici tasarımı |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | [1] Ders notları, S. Kaçar |
| Ders Kaynakları | [2] Norman S. Nise, Control Systems Engineering, Second Edition, The Benjamin / Cummings Publishing Company, 1995. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Matematik, fen bilimleri ve ilgili mühendislik disiplinine özgü konularda yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri, karmaşık mühendislik problemlerinde kullanabilme becerisi. | X | |||||
| 2 | Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi. | X | |||||
| 3 | Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. | X | |||||
| 4 | Mühendislik uygulamalarında karşılaşılan karmaşık problemlerin analizi ve çözümü için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. | X | |||||
| 5 | Karmaşık mühendislik problemlerinin veya disipline özgü araştırma konularının incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi. | X | |||||
| 6 | Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi. | X | |||||
| 7 | Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi; etkin rapor yazma ve yazılı raporları anlama, tasarım ve üretim raporları hazırlayabilme, etkin sunum yapabilme, açık ve anlaşılır talimat verme ve alma becerisi. | ||||||
| 8 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. | ||||||
| 9 | Etik ilkelerine uygun davranma, mesleki ve etik sorumluluk bilinci; mühendislik uygulamalarında kullanılan standartlar hakkında bilgi. | ||||||
| 10 | Proje yönetimi, risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi, iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik hakkında farkındalık; sürdürülebilir kalkınma hakkında bilgi. | ||||||
| 11 | Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ve çağın mühendislik alanına yansıyan sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. | ||||||
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 60 |
| 1. Proje / Tasarım | 20 |
| 1. Performans Görevi (Laboratuvar) | 20 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 6 | 96 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 2 | 2 |
| Proje / Tasarım | 1 | 6 | 6 |
| Final | 1 | 2 | 2 |
| Performans Görevi (Uygulama) | 10 | 2 | 20 |
| Toplam İş Yükü | 158 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 6,32 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 6 | ||