Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Modern Ortadoğu Tarihi ULI 467 7 3 + 0 3 5
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. İSMAİL NUMAN TELCİ
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Hemen hemen İnsanlık tarihi boyunca uluslararası politikanın temel gündem maddesi olmuş olan Ortadoğu´nun tarihi süreci; siyasi, dini, ekonomik ve toplumsal açılardan derinlikli bir şekilde analiz edilmek suretiyle günümüz ortadoğu siyasetini daha kavranabilir hale getirmek.

Dersin İçeriği

Öncelikli olarak "Ortadoğu" kavramı üzerinde durularak, bölgenin adlandırılmasında rol oynayan siyasi, dini ve ekonomik dinamikler incelenecektir. Bölgenin tanımlanmasında uluslararası politika ve konjonktürel gelişmelerin etkisine değinilecektir. Daha sonra, modern Ortadoğu´nun şekillenmesinde tarihi dönüm noktası olan 16. yüzyıldaki Osmanlı-Safevi ilişkilerinden başlamak üzere günümüze kadar, bölgede meydana gelen ve bölgenin kaderini değiştiren önemli savaşlar, tarihi olaylar, dini ve siyasi hareketler ve son olarak büyük güçlerin bölgeye yönelik politikaları kapsamlı bir şekilde incelenecektir. Bu yapılırken bölgenin 20. yüzyıl tarihi daha detaylı olarak anlatılacak, özellikle bölgede önemli bir aktör olarak beliren İran, Mısır, Irak, Suriye, Suudi Arabistan ve İsrail gibi ülkelerin dış politikaları üzerinden bölgenin uluslararası ilişkileri ele alınacaktır.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Ortadoğu bölgesinin siayasi, ekonomik, toplumsal ve dinsel yapısını tanımlar. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Rol Oynama, Deney ve Laboratuvar,
2 Oratdoğu kavramı üzerine tartışır Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar,
3 Ortadoğu coğrafyasında bulunan ülkelerinin modern tarihini anlatır. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Deney ve Laboratuvar,
4 Büyük güçlerin Ortadoğu bölgesine yönelik politikalarını analiz eder. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Rol Oynama, Deney ve Laboratuvar,
5 Modern Ortadodoğu´nun şekillenmesinde büyük güçlerin rolü tartışılır Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Rol Oynama, Deney ve Laboratuvar,
6 Modern Ortadoğu´nun şekillenmesinde bölgesel güçlerin rolü ve önemini tartışır Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Rol Oynama, Deney ve Laboratuvar,
7 Bölgenin güvenlik ve istikrarını tehdit eden unsurların tarihi arka planını kavrar Anlatım, Soru-Cevap, Gösterip Yaptırma, Rol Oynama, Deney ve Laboratuvar,
8 Ortadoğu bölgesinde tarhsel süreç içerisnde meydana geliş savaşları, anlaşmaları, önemli olayları analiz eder Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Gösterip Yaptırma, Rol Oynama, Deney ve Laboratuvar,
9 Ortadoğu bölgesinde rekabet eden veya işbirliği yapan güçlerin bölge politikalarını inceler. Anlatım, Soru-Cevap, Beyin Fırtınası, Rol Oynama,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Ortadoğu bölgesini tanımlama ve Ortadoğu kavramı üzerine tartışma; konuya genel bir giriş
2 7. yüzyıldan 15. yüzyıla kadar İslam ve Batı medeniyetin durumu ve birbirleriyle ilişkileri
3 Osmanlı ve Safevi devletlerinin kuruluşları ve Ortadoğu´da rekabet ve çatışmaları
4 18.ve 19. yüzyıllarda Osmanlı Devleti, İran, Mısır, Irak ve Suudi Arabistan
5 I. Dünya Savaşı, değişen bölgesel ve küresel dengeler ve Ortadoğu´nun yeniden şekillenmesi
6 İki savaş arası dönemde (1919-1939) Ortadoğu, büyük güçler ve bölge devletlerin mevcut durumu
7 II. Dünya Savaş ve Ortadoğu, değişen bölgsel ve küresel dengelerin Ortadoğu´ya etkisi
8 İsrail´in kuruluşu ve Filistin meselesi
9 Soğuk Savaş´ın başlarında (1947-62) İsrail, İran, Mısır, Irak, Suriye ve Suudi Arabistan
10 Arap-İsrail Savaşları (1948,1956, 1967,1973) ve büyük güçler
11 1979 İran İslam Devrimi ve Ortadoğu dengeleri üzerindeki yansımaları
12 I. Körfez Savaşı (1980-1988), Ortadoğu, büyük güçler ve bölge devletlerinin politikası
13 II. Körfez Savaşı (1990-1991), Ortadoğu, büyük güçler ve bölge devletlerinin politikası
14 Soğuk Savaş´ın sona ermesinde Arap Baharı´na Ortadoğu´da süreklilik ve değişim
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

William L. Cleveland, Modern Ortadoğu Tarihi, Çev: Mehmet Harmancı, Agora Kitaplığı, İstanbul, 2014.
Davut Dursun, Ortadoğu Neresi, İnsan Yayınları, İstanbul, 1995.
Ira M. Lapidus, İslam Toplumları tarihi Cilt I. ve II, Çev: Yasin Aktay, 2. Baskı, İletişim İstanbul, 2013.
Corci Zeydan, İslam Uygarlıkları Tarihi, Cilt I ve II, Çev: Necdet Gök, İletişim, İstanbul, 2004 ve 2012.
Arthur Goldschmidt ve Lawrence Davidson, Kısa Ortadoğu Tarihi, Doruk, İstanbul, 2011.
Zachary Lockman, Hangi Ortadoğu, 2. Baskı, Küre Yayınları, 2013.
Borisoviç Lutskiy, Arap Ülkelerininin Yakın Tarihi, Çev: Turan Keskin, Yordam Kitap, 2011.
Albert Hourani, Arap Halkları Tarihi,Çev: Yavuz Alogan, 7. Baskı, İletişim, 2008.
Faleh A. Jabar ve Hosham Dawod, Aşiretler ve İktidar, Çev: Ömer Övünç, İstanbul Bilgi Ünivesitesi Yayınları, İstanbul, 2013.
Sami Zubaida, İslam Dünyasında Hukuk ve İktidar, Çev:Burcu Koçoğlu, İstanbul, 2008.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Uluslararası sistemin işleyişini, temel kavramlarını ve özelliklerini inceleme ve uluslararası ilişkiler disiplininin alt konuları hakkında temel bilgileri öğrenme X
2 Dünya siyasi tarihinde meydana gelen gelişmeleri neden-sonuç ilişkisi bağlamında analiz edebilme X
3 Yabancı dil becerisini geliştirme
4 Türkiye´nin dış politikasını neden-sonuç ilişkisi içerisinde kapsamlı şekilde analiz edebilme
5 Dış politika analizine ilişkin teorik yaklaşımları ve karar verme sürecinin işleyişini analiz edebilme
6 Teorik ve metodolojik düşünmeyi öğrenme ve olgulara bu çerçeveden bakabilme X
7 Toplumsal gelişmeleri ve koşulları karşılaştırmalı analiz edebilme X
8 Uluslararası Hukuk´un temel ilkelerini ve konularını öğrenme
9 Uluslararası İlişkiler teorilerini irdeleme ve uluslararası gelişmelere teorik çerçeveden bakmayı öğrenme
10 Türkiye´nin siyasal yaşamını tarihsel bir pencereden ve kronolojik bir şekilde analiz edebilme
11 İç Hukukun işleyişini ve temel ilkelerini öğrenme
12 Uluslararası ve bölgesel örgütlerin kuruluşunu, yapısını, işleyişini ve dünya siyasetindeki etkisini analiz edebilme
13 Devlet-içi çatışmalarının nedenlerini ve çözüm modellerini örnekleriyle analiz edebilme
14 Uluslararası güvenlik sorunlarını ve uluslararası güncel sorunları inceleme
15 Uluslararası sistemde ortaya çıkan gelişmeleri teorik açıdan ve karşılaştırmalı bir şekilde irdeleme X
16 Uluslararası gelişmelere ilişkin olarak analitik düşünce becerisini geliştirme X
17 İktisat, sosyoloji, siyaset bilimi ve kamu maliyesi gibi diğer disiplinlerin temel kavramlarını ve kuramlarını öğrenme
18 Siyaset biliminin felsefi temellerini inşa eden filozofların/düşünürlerin fikirlerini kapsamlı şekilde inceleme ve bu felsefi görüşlerin Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler disiplinlerine katkısını irdeleme
19 Temel bilgisayar becerilerini edinme
20 Bireysel olarak bilimsel bir çalışmayı planlama, yürütme ve yazıya dökme becerisi kazanma
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Kısa Sınav 20
2. Kısa Sınav 10
3. Kısa Sınav 10
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 10 10
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 116
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4,64
Dersin AKTS Kredisi 5