Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Şehir Tarihçiliği ve İslam Medeniyetinde Merkezi Şehirler TAR 642 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. LÜTFİ ŞEYBAN
Dersi Verenler Prof.Dr. LÜTFİ ŞEYBAN,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Ortaçağ İslam dünyasındaki merkezi şehirlerin mimari, sosyo-politik kültürel, ekonomik, askeri vb. özellikleri ve etkilerini öğrenmek, anlamak; bugünkü konumları, değişimleri ve günümüze etkilerini belirlemek. Yine şehir tarihi yazıcılığının ortaya çıkışı ve başlıca şehir tarihi eserlerinin öğrenilmesi.

Dersin İçeriği

Mekke-Medine, Kudüs, Şam, Bağdat, Kurtuba, Semerkant, Buhara, Gazne, Kaşgar, Isfahan, Kahire, Konya, İstanbul, vd. Şehirlerin kuruluşlarının öğrenilmesi; Ortaçağ İslam dünyasında şehir tarihçiliğinin ortaya çıkışı ve bu alandaki başlıca eserlerin incelenmesi.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 İslam medeniyetinde merkezi şehirleri ve kuruluş süreçlerini ve işlevlerini anlar.
2 İslam Tarih yazıcılığında önemli ve geniş bir literatür oluşturan şehir tarihçiliğini kavrar.
3 Günümüze yansımalarını ve etkilerini anlama, tahlil edebilir.
4 Bugünkü konumlarını analiz, kritik ve mukayese edebilir.
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Dersini tanımı, çerçevesi ve kaynaklar,
2 Şehir taihçiliğinin ortaya çikişi ilk şehir tarihi eserleri
3 Şehir tarihi eserleri
4 Mekke-Medine; kuruluş, mimari, sosyo-kültürel, dini, iktisadi, ticari, askeri vd. yönleriyle
5 Kudüs; kuruluş, mimari, sosyo-kültürel, dini, iktisadi, ticari, askeri vd. yönleriyle
6 Şam; kuruluş, mimari, sosyo-kültürel, dini, iktisadi, ticari, askeri vd. yönleriyle
7 Bağdat; kuruluş, mimari, sosyo-kültürel, dini, iktisadi, ticari, askeri vd. yönleriyle
8 Fes- Kurtuba; kuruluş, mimari, sosyo-kültürel, dini, iktisadi, ticari, askeri vd. yönleriyle
9 Arasınav
10 Semerkant Buhara-Isfahan; kuruluş, mimari, sosyo-kültürel, dini, iktisadi, ticari, askeri vd. yönleriyle
11 Kaşgar-Gazne; kuruluş, mimari, sosyo-kültürel, dini, iktisadi, ticari, askeri vd. yönleriyle
12 Kahire-San?a; kuruluş, mimari, sosyo-kültürel, dini, iktisadi, ticari, askeri vd. yönleriyle
13 Konya-İstanbul; kuruluş, mimari, sosyo-kültürel, dini, iktisadi, ticari, askeri vd. yönleriyle
14 Genel değerlendirme
Kaynaklar
Ders Notu

Ders Notları

Ders Kaynakları

-İsmail R. Faruki, Luis Lamia Faruki, İslam Kültür Atlası, İstanbul 1997.
-Yılmaz Can, İslam şehirlerinin fiziki yapısı: h.I-III / m.VII-IX.yüzyıl., Ankara 1995.
- R. B. Serjeant (Editör), İslam Şehri, İstanbul 1992.
- İA ve DİA ilgili maddeler.
-M.M. Şerif vd., İslam Düşüncesi Tarihi, I-IV, İstanbul 1990-1991
- Philipp K. Hitti, Siyasî ve Kültürel İslam Tarihi, I-II, İstanbul 1989.
- Adam Mez, Onuncu Yüzyılda İslâm Medeniyeti, İstanbul 2000.
-Miguel Andre, İslam ve Medeniyeti, I-II, İstanbul 2003.
-A. K. S. Lambton, Bernard Lewis, P. M. Holt, İslam Tarihi Kültür ve Medeniyeti (Orjinal isim: The Cambridge History of Islam), I-IV, İstanbul 1997.
-İsmet Kayaoğlu, İslam Kurumları Tarihi, Ankara 1984.
- Turgut Cansever, İslam'da şehir ve mimari. 1920-2009. İstanbul 1997.
-Kaşgar'dan Endülüs'e Türk-İslam şehirleri sempozyumları, Bursa 2011
- Mehmet M. Söylemez, İslam şehirleri üzerine makaleler, Çorum 2010
-R. Şeşen, İslam Coğrafyacılarına Göre Türkler ve Türk Ülkeleri, Ankara 1988.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Uzmanlık alanında araştırma, analiz ve kaynak tahlili yapabilme becerisi kazanma.
1 Uzmanlık alanında araştırma, analiz ve kaynak tahlili yapabilme becerisi kazanma.
2 Teknik yönlerden doktora tezi yazabilme kapasitesine sahip olma.
2 Teknik yönlerden doktora tezi yazabilme kapasitesine sahip olma.
3 Kuramsal ve yöntemsel bilgi seviyesi sayesinde alanına katkı sağlama yetkinliği kazanma.
3 Kuramsal ve yöntemsel bilgi seviyesi sayesinde alanına katkı sağlama yetkinliği kazanma.
4 Uzmanlık alanında eleştiri ve değerlendirme yapabilme yetkinliğine sahip olma.
4 Uzmanlık alanında eleştiri ve değerlendirme yapabilme yetkinliğine sahip olma.
5 Alanındaki yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve bu yenilikleri değerlendirme yetkinliğine sahip olma.
5 Alanındaki yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve bu yenilikleri değerlendirme yetkinliğine sahip olma.
6 Farklı disiplinlerle ortak çalışabilme yetkinliği kazanma.
6 Farklı disiplinlerle ortak çalışabilme yetkinliği kazanma.
7 Teknolojik gelişmeleri takip ederek, araştırma tekniklerini geliştirme.
7 Teknolojik gelişmeleri takip ederek, araştırma tekniklerini geliştirme.
8 Doktora tezi ile ilgili en az iki akademik yayın yapma (tercihen ulusal veya uluslararası hakemli dergilerde yayınlatma)
8 Doktora tezi ile ilgili en az iki akademik yayın yapma (tercihen ulusal veya uluslararası hakemli dergilerde yayınlatma)
9 Uzmanlık alanlarını ulusal ve uluslararası platformlarda tanıtabilme yetkinliği kazanma.
9 Uzmanlık alanlarını ulusal ve uluslararası platformlarda tanıtabilme yetkinliği kazanma.
10 Akademik hayatın davranış ve etik duyarlılığına sahip olma.
10 Akademik hayatın davranış ve etik duyarlılığına sahip olma.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 10 10
Kısa Sınav 1 10 10
Ödev 1 10 10
Performans Görevi (Seminer) 1 10 10
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 146
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,84
Dersin AKTS Kredisi 6