Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Son Dönem Osmanlı Hukuk Düşüncesi ISH 514 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. HAMDİ ÇİLİNGİR
Dersi Verenler Doç.Dr. HAMDİ ÇİLİNGİR,
Dersin Yardımcıları

Arş. Gör. Muhammet Salih Aslan

Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Yaklaşık iki asırdır yaşadığımız hukuki modernleşme çabalarının kökenlerini inceleyerek bu tecrübenin entelektüel açıdan derinleştirilmesi

Dersin İçeriği

Bu derste son dönem Osmanlı hukuk düşüncesi merkeze alınarak hukuki modernleşmenin ortaya çıkardığı meseleler üzerine odaklanılacaktır. Hukuki modernleşmenin ortaya çıktığı 19. yüzyılın genel bir panoraması verilerek modernleşme ve hukuk arasındaki ilişki irdelenecek ve ardından hukukun belli alanları üzerinden kanunlaştırma olgusu ele alınacaktır. Medeni Hukuk, Ceza Hukuku, Anayasa, Aile Hukuku gibi alanlar üzerinden kanunlaştırma olgusu ve bu kanunlaştırma olgusunun hukuki, sosyal, siyasi ve fikri veçheleri incelenecektir.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 modernleşme-hukuk ilişkisine dair fikir edinir Tartışma, Sınav, Ödev, Performans Görevi,
2 son dönem osmanlı hukuk düşüncesinin temel meselelerini görür Tartışma, Performans Görevi, Ödev, Sınav,
3 son dönem osmanlı hukukunun anayasa, ceza ve aile hukuku gibi alanlarındaki bilgisini derinleştirir Tartışma, Performans Görevi, Ödev, Sınav,
4 günümüze kadar süren hukuki modernleşme tecrübemizin sorunlarını kavrar Tartışma, Performans Görevi, Ödev, Sınav,
5 Son dönem osmanlı hukukuna dair çağdaş dönem yenilikçi görüş ve yorumları kazanır Tartışma, Performans Görevi, Ödev, Sınav,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 19. yüzyılın genel panoraması
2 Toplumsal değişim ve hukuk
3 Tanzimat Fermanı ve hukuki değişimin eşiği
4 Mecelle I: Mecelle’yi doğuran şartlar
5 Mecelle II: Mecelle’nin biçimsel ve maddi içeriği
6 Mecelle III: Mecelle’nin kritiği
7 Hukuk eğitiminin yeni adresi: Mekteb-i Hukuk
8 Ceza hukuku I: Tanzimattan Meşrutiyete suç ve ceza
9 Ceza hukuku II: Meşrutiyetten Cumhuriyete suç ve ceza
10 Anayasa I: 1876 Kanun-ı Esasi’si
11 Anayasa II: 1909 Kanun-ı Esasi taʿdili
12 Aile hukuku I: 1917 öncesi aile hukuku alanındaki gelişmeler
13 Aile hukuku II: 1917 Hukuk-ı Aile Kararnamesi
14 1917 Hukuk-ı Aile Kararnamesi’nin Eleştirisi
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

İlber Ortaylı, İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı, İstanbul: Kronik Kitap, 2019

Bülent Tanör, Osmanlı Türk Anayasal Gelişmeler, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2019.

Ruth Miller, Fıkıhtan Faşizme, çev. Hamdi Çilingir, İstanbul: Ekin Yayınları, 2018.

Elmalılı Hamdi Yazır, Osmanlı Anayasasına Dair, (haz. A. Cünyed Köksal), İstanbul: Klasik Yayınları, 2018.

M. Akif Aydın, Osmanlı Aile Hukuku, İstanbul: Klasik Yayınları, 2018.

Ömer Faruk Ocakoğlu, Kodifikasyondan Resepsiyona: Aile Hukukundaki Değişmeler ve Toplumsal Etkileri, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 2013

Ahmet Yasin Küçüktiryaki, Sadreddin Efendi’nin Hukuk-ı Aile Kararnamesine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara, 2009.

Ali Adem Yörük, Mekteb-i Hukukun Kuruluşu ve Faaliyetleri (1878-1900, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 2008.

Ebulula Mardin, Medeni Hukuk Cephesinden Ahmet Cevdet Paşa, Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları, 1996.

 

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 İlgili alanda bilimsel bilgi oluşturacak veri toplama, literatür inceleme ve analiz yapma becerisini kazanmak; Bilimsel araştırma sürecine ilişkin yöntem bilgi ve becerisinde ustalaşmış olmak; Bilimsel çalışmalarında kuramsal, yöntemsel ve uygulama bağlamında en az bir alanda katkı sağlama becerisini kazanmak; Eleştirel bir değerlendirme ve sentez yapma yeterliliği kazanmak; Yeniliklere ve yeni fikirlere açık olma ve yeni fikirler üretebilme becerisi kazanmak; Disiplinler arası çalışabilme becerisine sahip olmak ve farklı alanlardaki kuram, yöntem ve uygulamaları ilgili alana adapte edebilme becerisi kazanmak; İlgili alandaki teknolojik gelişmeleri, bilimsel ilerlemeleri ve bilgi teknolojilerini yakından takip etmek; Akademik yazım alışkanlığına katkı sağlayacak alanı ile ilgili en az bir yayın yapmak; Uzmanlık alanları ile ilgili olarak ulusal ve uluslar arası çevrelerle iletişim kurabilme becerisi kazanmak; Akademik hayatın gerektirdiği düzeyde davranış ve etik duyarlılığa sahip olmak X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 60
1. Performans Görevi (Seminer) 40
Toplam 100
1. Final 60
1. Yıl İçinin Başarıya 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Ödev 1 25 25
Performans Görevi (Seminer) 1 20 20
Final 1 30 30
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Toplam İş Yükü 155
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,2
Dersin AKTS Kredisi 6