| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Çağdaş İslam Mezhepleri | ILA 321 | 5 | 2 + 0 | 2 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | Yok |
| Önerilen Seçmeli Dersler | Yok |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. HABİB KARTALOĞLU |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Temel Öğretim |
| Dersin Amacı | Başta günümüzde yaşayan Sünnî mezhepler olmak üzere Zeydîlik, İsmaililik ve İmamiyye Şîası gibi Şiî mezhepler ile Vehhâbîlik, İbâdîlik, Nusayrîlik, Dürzîlik, Yezîdîlik Bâbîlik-Bahâîlik ve Kadıyânîliğin tarihsel gelişimi, temel görüşleri ve günümüzdeki durumları ile ilgili öğrencilere bilgi vermektir. |
| Dersin İçeriği | Bu dersin içeriğini günümüzde varlığını devam ettiren İtikadi- siyâsi İslam Mezheplerinin düşünceleri, yayıldıkları bölgeler ve literatürleri oluşturur. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Öğrenci bu dersin sonucunda Mezhepler Tarihi’nin tanımı, konusu, gayesi, amacı, metodu, temel yaklaşımları kavrar. | Anlatım, Soru-Cevap, | Sınav , Ödev, |
| 2 | Mezhepler Tarihi ile ilgili temel kavramları, kaynakları ve mezheplerin ortaya çıkış sebeplerini çözümler. | Anlatım, Soru-Cevap, | Sınav , Ödev, |
| 3 | Din anlayışındaki siyasi ve itikadi farklılaşmalar ve bu farklılaşmaların kurumsallaşma süreçlerini açıklar ve tahlil eder | Anlatım, Tartışma, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, |
| 4 | Mezheplerin kendi ana kaynaklarını tanır, kendi kaynaklarına dayalı olarak tarafsız bir gözle inceler ve ortaya koyar | Anlatım, Soru-Cevap, | Sınav , Ödev, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Selefîlik: Tarihsel Gelişimi, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumu | |
| 2 | Eşarilik: Tarihsel Gelişimi, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumu | |
| 3 | Mâtürîdilik: Tarihsel Gelişimi, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumu | |
| 4 | Zeydîlik: Tarihsel Gelişimi, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumu | |
| 5 | İsmâiliyye: Tarihsel Gelişimi, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumu | |
| 6 | İmâimiyye: Tarihsel Gelişimi, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumu | |
| 7 | Vahhâbilik: Tarihsel Gelişimi, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumu | |
| 8 | İbâdîilik: Tarihsel Gelişimi, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumu | |
| 9 | Nusayrîlik: Tarihsel Gelişimi, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumu | |
| 10 | Dürzîlik Tarihsel Gelişim, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumları | |
| 11 | Yezîdîlik Tarihsel Gelişim, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumlar | |
| 12 | Bâbîlik-Bahâîlik Tarihsel Gelişim, Temel Görüşleri Ve Günümüzdeki Durumları | |
| 13 | Kadıyanilik Tarihsel Gelişim, Temel Görüşleri ve Günümüzdeki Durumları | |
| 14 | Günümüz İslam Mezheplerinin Coğrafi Dağılımı, Nüfus Yoğunlukları |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Mustafa Öz, Başlangıçtan Günümüze İslam Mezhepleri Tarihi, İstanbul, Ensar Neşriyât, 2012. |
| Ders Kaynakları | Osman Aydınlı, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e İslam Mezhepleri Tarihi Yazıcılığı, Çorum, 2008. Sönmez Kutlu, İslam Düşüncesinde İlk Gelenekçiler-Hadis Taraftarlarının İman Anlayışı Bağlamında Bir Zihniyet Analizi, Kitâbiyât Yayınları, Ankara 2000. Hasan Onat, Emeviler Devri Şii Hareketleri ve Günümüz Şiiliği, Ankara, 1993 W. Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, trc, Ethem Ruhi Fığlalı, İstanbul, 1998. Zeki İşcan, Selefilik, İslâmi Köktenciliğin Tarihi Temelleri, İstanbul, 2012. İrfân Abdülhamîd, İslâm'da İ'tikâdî Mezhepler ve Akâid Esasları, çev. M.Saim Yeprem, İstanbul, 1981. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Kur’an-ı Kerim’i usulüne uygun okuyabilir ve metnin amacına uygun yorum yapabilir. | ||||||
| 2 | Alanıyla ilgili klasik ve modern metinleri anlayabilecek ve kendisini sözlü ve yazılı olarak ifade edebilecek düzeyde Arapça bilgisine sahiptir. | X | |||||
| 3 | Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirleri, fiziksel ve ahlaki özellikleri, hadisin ve hadis ilminin tarihi seyri, usulü, problemleri, yorumlanması ve kültürel değeri hakkında bilgi sahibidir. | ||||||
| 4 | Klasik kaynaklarda ve modern araştırmalarda İslam fıkhının temel konularını bilir; mukayeseli hukuk yöntemleri çerçevesinde İslam hukuku ile diğer hukuk sistemleri arasında karşılaştırmalar yapabilir ve İslam hukukunu hukuk tarihi açısından değerlendirebilir. | ||||||
| 5 | İslam inanç esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde bilir ve Kelam problemlerinin bilimsel metotlarla çözümüne dair fikir yürütebilir. | X | |||||
| 6 | İslam dünyasında dini ve siyasi gayelerle vücut bulmuş klasik ve çağdaş akımlar hakkında temel bilgi sahibidir. | X | |||||
| 7 | Tasavvufun tarihi, kavramları, kurumları, şahsiyetleri ve felsefesi hakkında bilgi sahibidir. | X | |||||
| 8 | Dini eğitim tarihi ile dini ve modern eğitim metotları hakkında bilgi sahibidir. Bu metotları din eğitiminde kullanabilir. Muhakeme gücü ve doğru düşünme yeteneği gelişir, kişisel güveni artar. | ||||||
| 9 | Din ve dini konular hakkında felsefi, sosyolojik ve psikolojik olarak düşünebilir. Müslüman düşünürler tarafından ortaya konulan düşünce konuları ve tarihi hakkında bilgi sahibidir. | X | |||||
| 10 | İnsanlığın düşünce seyrinin tarihi hakkında, yaşayan ve mensubu kalmamış dinler konusunda ana hatlarıyla bilgi sahibidir. Dinler arası mukayese yapabilir. | X | |||||
| 11 | İslam Tarihi’nin çeşitli dönemlerini bilir; İslam medeniyet ve bilimine siyasî, kültürel ve sosyal tarih açısından disiplinler arası, metodolojik, sentezci ve eleştirel bir bakış açısıyla bakabilir. | X | |||||
| 12 | Türk İslam Edebiyatı’nın formlarını tanır ve bu formlara ait örnekleri okuyup anlayabilir. Genel müzik nazariyatı bilgileri yanında Türk Din Musikisi formları hakkında bilgi sahibi olup uygulama yapabilir. Mimarî ve tezyini sanatlarının tarihini, özelliklerini bilir. Estetik düşünce anlayışına sahiptir. | ||||||
| 13 | Dini Bilimler alanında disiplinler arası araştırma ve inceleme yapar. Bilimsel çalışmalarda bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder. | X | |||||
| 14 | Beşeri bilimler alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. | X | |||||
| 15 | |||||||
| 16 | |||||||
| 17 | |||||||
| 18 | |||||||
| 19 | |||||||
| 20 | |||||||
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 70 |
| 1. Ödev | 10 |
| 1. Kısa Sınav | 10 |
| 2. Kısa Sınav | 10 |
| Toplam | 100 |
| 1. Final | 50 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 2 | 32 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 10 | 10 |
| Kısa Sınav | 2 | 10 | 20 |
| Ödev | 1 | 10 | 10 |
| Final | 1 | 20 | 20 |
| Toplam İş Yükü | 124 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,96 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||