Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Siyasi Coğrafya ve Türkiye Jeopolitiği SBE 308 6 2 + 0 2 2
Ön Koşul Dersleri

Yoktur.

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Doç.Dr. YÜKSEL GÜÇLÜ
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

Bu dersin amacı siyasi coğrafyanın anlamını, içeriğini, fiziki, beşeri ve ekonomik etkenlerin siyasi coğrafya üzerindeki etkisini, jeopolitik teorileri ve Türkiye’nin jeopolitik önemini kavratmaktır.

Dersin İçeriği

Siyasi coğrafyanın coğrafya bilimi içindeki yeri, mekansal analiz ve öğrenmeyi kolaylaştıran araç-gereçlerin kullanımı; Siyasi coğrafya, kıta ve ülkelerin öğrenilmesinde anahtar öğeler; haritalardan yararlanılarak enlem ilişkileriyle konumlandırma ve iklim kuşaklarıyla yeryüzü şekilleri ve doğal kaynakları belirleme; siyasi coğrafyada fiziki etmenler; konum, iklim, bitki örtüleri, yeryüzü şekilleri, ülke biçimleri, sınırları; siyasi coğrafyada beşerî etmenler; nüfus özellikleri, yerleşme biçimleri, ekonomik yapı; siyasi coğrafya kuramları (Büyük Orta Doğu Projesi, Uygarlıklar Çatışması Kuramı, küresel iklim değişikliği); coğrafi özelliklerden yararlanılarak siyasi coğrafya kuramı oluşturma; Türkiye’nin jeopolitiği, Dünya ve Türkiye’yi etkileyen ülke birlikleri; Türkiye’yi etkileyen siyasi coğrafya bölgeleri (Avrupa Birliği, Orta Doğu, Balkanlar, Kıbrıs, Kafkaslar ve Orta Asya); Dünya’yı ve Türkiye’yi etkileyen siyasi sorunlar.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Siyasi coğrafyanın anlamını, içeriğini ve önemini genel olarak açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, Sınav ,
2 Fiziki etmenlerin siyasi coğrafya üzerindeki etkisini genel olarak açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, Sınav ,
3 Beşeri ve ekonomik etmenlerin siyasi coğrafya üzerindeki etkisini genel olarak açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, Sınav ,
4 Bazı jeopolitik kuramları ve Türkiye’nin bu kuramlardaki yerini genel olarak açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, Sınav ,
5 Türkiye'nin jeopolitik durumunu genel olarak değerlendirir Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, Sınav ,
6 Dersle ilgili bir konuda ödev hazırlar ve sunum yapar. Anlatım, Soru-Cevap, Bireysel Çalışma, Ödev, Performans Görevi,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Siyasi coğrafya, jeopolitik ve jeostrateji kavramları. Siyasi coğrafyanın coğrafya bilimi içindeki yeri. Mekansal analiz ve öğrenmeyi kolaylaştıran araç-gereçlerin kullanımı İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
2 Kıta ve ülkelerin öğrenilmesinde anahtar öğeler. Haritalardan yararlanılarak enlem ilişkileriyle konumlandırma ve iklim kuşaklarıyla yeryüzü şekilleri ve doğal kaynakları belirleme İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
3 Siyasi coğrafyada fiziki etmenler: Konum. İklim. Bitki örtüleri. Yeryüzü şekilleri. Ülke biçimleri ve sınırları İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
4 Siyasi coğrafyada beşerî etmenler: Nüfus özellikleri. yerleşme biçimleri İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
5 Siyasi coğrafyada ekonomik etmenler: Tarım ve Hayvancılık. Madenler. Enerji Kaynakları. Ormanlar. Sanayi. Turizm. Ulaşım. Ticaret İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
6 Siyasi coğrafya teorileri: Kara Hâkimiyet Teorisi. Kenar Kuşak Hâkimiyet Teorisi. Deniz Hâkimiyet Teorisi. Hava Hâkimiyet Teorisi İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
7 ARA SINAV
8 Siyasi coğrafya teorileri: Kuşatma Teorisi. Yeni Domino Taşları Teorisi. Tarihin Sonu Teorisi. Medeniyetler Çatışması Teorisi İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
9 Siyasi coğrafya teorileri: Medeniyetler Bütünleşmesi Teorisi. Büyük Satranç Tahtası Teorisi. Eksen Ülkeler Hâkimiyet Teorisi. Büyük Ortadoğu Projesi İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
10 Coğrafi özelliklerden yararlanılarak siyasi coğrafya kuramı oluşturma İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
11 Türkiye’nin siyasi coğrafyasını etkileyen bölgeler: Avrupa Birliği. Orta Doğu. Balkanlar İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
12 Türkiye’nin siyasi coğrafyasını etkileyen bölgeler: Kıbrıs. Kafkaslar. Orta Asya İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
13 Dünya’yı ve Türkiye’yi etkileyen siyasi sorunlar İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
14 Dünya’yı ve Türkiye’yi etkileyen siyasi sorunlar İlgili kaynaklardan ilgili bölüm okunacak.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

* Akengin, H., Siyasi Coğrafya İnsan ve Mekan Yönetimi. Pegem Akademi Yayınları, Ankara, 2010.

* Özey, R., Dünya ve Türkiye Ölçeğinde Siyasi Coğrafya. Genişletilmiş. 7. baskı., Aktif Yayınevi, İstanbul, 2010.

* Özey, R., Dünya ve Türkiye Ölçeğinde Siyasi Coğrafya. Aktif Yayınevi, İstanbul, 2008.

* Arıbaş, K., Küresel Çağda Siyasi Coğrafya.  Çizgi Kitabevi, Konya, 2007. 

* Göney, S., Siyasî Coğrafya.  İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1993. 

* Göney, S., Siyasi Coğrafya (2.Cilt). İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1993. 

* Arıbaş, K., Hispanya: Siyasi Coğrafya.  Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya, 2009. 

* Günel, K., Coğrafyanın Siyasal Gücü.  4. bs., Çantay Kitabevi, İstanbul, 2008. 

* Armaoğlu, F., 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1995.  17. Baskı, Alkım Yayınevi, İstanbul, 2010.

* İlhan, S., Jeopolitik Duyarlılık.  Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Ankara, 1989. 

* Özey, R., Küresel Silahlanma: Dünyanın Silah Depoları.  Aktif Yayınevi, İstanbul, 2007.

* Karluk, S. R., Avrupa Birliği Kuruluşu, Gelişmesi, Genişlemesi, Kurumları.  11. Baskı, Beta, İstanbul, 2014.

* Karluk, S. R., Küreselleşen Dünyada Uluslararası Kuruluşlar.  7. Baskı, Beta, İstanbul, 2014.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Sosyal bilgiler eğitimini destekleyen tarih, coğrafya, sosyoloji, antropoloji, siyaset bilimi gibi sosyal bilim disiplinlerine ilişkin teorik bilgiler kazanır. X
2 Etkin vatandaşlık için gerekli temel insan hakları ve vatandaşlık bilgisine sahip olur, demokratik eğitiminin önemini kavrar.
3 3. Sosyal bilgiler öğretimde sözlü ve yazılı edebiyat ürünlerinin kullanılmasının gereğini bilir ve uygun etkinlikler hazırlar.
4 4. Geçmişten günümüze bilim ve teknolojinin gelişimini, teknoloji ve medya okuryazarlığının önemini kavrar.
5 5. Karakter ve değer eğitiminin sosyal bilgiler eğitimindeki yeri ve önemini kavrar.
6 6. Sosyal Bilgiler eğitimine yönelik özel öğretim yöntemlerini öğretim programlarına uygun biçimde etkinlikler hazırlayarak uygular
7 7. Afetlere ilişkin temel kavramları bilir, afet yönetiminde etik değerleri açıklar, proje örnekleri sunar.
8 8. Sosyal bilgilerde sanat ve müze eğitiminin önemini kavrar, müzede sosyal bilgiler öğretimi uygulama etkinlikleri hazırlar
9 9. Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği sınıf yönetimi, ölçme ve değerlendirme, eğitim psikolojisi, eğitim felsefesi ve eğitim sosyolojisi, araştırma yöntemleri, teknoloji ve materyal kullanımı, öğretim ilke ve yöntemlerini bilir
10 10. Sosyal bilgiler eğitimi ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder.
11 11. Sosyal bilgiler eğitiminde yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir ve öğretmenlik mesleğine ilişkin becerileri edinir X
12 12. Öğretimi, özel eğitim ve kaynaştırma eğitimine ihtiyacı olan öğrencilere göre planlama ve uygulama yetkinliğine sahip olur.
13 13. Bir yabancı dili en az Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyi´nde kullanarak alanındaki bilgileri izleyebilir ve meslektaşları ile iletişim kurabilir.
14 14. Sosyal bilgiler eğitiminde alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve iletişim teknolojilerini kullanabilir.
15 15. Çeşitli kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapabilir, ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme yetkinliğine sahip olur.
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Kısa Sınav 10
1. Ödev 15
1. Performans Görevi (Seminer) 15
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 60
1. Final 40
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 1 16
Ara Sınav 1 3 3
Kısa Sınav 1 1 1
Ödev 1 3 3
Performans Görevi (Seminer) 1 1 1
Final 1 3 3
Toplam İş Yükü 59
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 2,36
Dersin AKTS Kredisi 2