Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Osmanlı Tarih Öğretiminin Sorunları TRE 514 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. YÜCEL ÖZTÜRK
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Osmanlı Tarih eğitimi alanında yapılmış araştırmaları inceleyerek çağdaş tarihçilik ve Tarih eğitiminin algıları dâhilinde alana ilişkin problemler adına perspektif oluşturmak.
Alandaki gelişmeleri ve değişimleri değerlendirmek.
Alandaki problemleri tespit ederek çözüm önerileri geliştirmeye çalışmak.
Dersin İçeriği Osmanlı Tarihine kaynaklık eden kitapların araştırılması, tanıtılması ve içeriğinin tartışılması- Osmanlı Tarihi dersine kaynaklık eden Türkçe ve yabancı kitap ve makalelerin tanıtılması ve içeriğinin tartışılması- Osmanlı Tarihi dersine kaynaklık eden bildirilerin ve web sitelerinin tanıtılması ve içeriğinin tartışılması- Tüm literatürü karşılaştırmalı olarak inceleme ve sorgulamak. Osmanlı’nın tarihi devirlerini problemleri ölçüsünde yeniden düşünülmesi.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Osmanlı Tarihine ilişkin literatürü tanıtır.
2 Tarih ve değişmeyi temel dinamikleri ile ele alır. Osmanlı’nın değişim ve gelişim dönemini tanımlamaya çalışır.
3 Osmanlı Tarihine ilişkin yerli ve yabancı literatürü karşılaştırır.
4 Osmanlı Tarihine ilişkin gelişmeleri yakından tanır ve değerlendirir.
5 Osmanlı Tarihine ilişkin problemleri tanır ve çözüm önerileri getirir
6 Osmanlı Tarih öğretimine kaynaklık eden eserleri değerlendirir.
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Tanışma ve dersin içeriği hakkında bilgi verilmesi. Tarih ve Değişme, Tarihi Yapıların Evrimi. Osmanlı Tarihi’nin eksik ve yanlı anlatımının sonuçları. Konuyla ilgili araştırmaların yapılması ve sonuçlarının sınıfa getirilmesi
2 Osmanlı tarihinde merkez ve taşra yapılarının ilk görülmeye başladığı dönemler ve bunların öğretimiyle ilgili sorunlar. İlhanlıya Bağlı bir uç beyliği olarak Osmanlı: 1300 – 1335 Bağımsız bir beylik olarak Osmanlı: 1335- 1389. Beyliğin İmparatorluğa Konuyla ilgili araştırmaların yapılması ve sonuçlarının sınıfa getirilmesi
3 Osmanlı’da merkezi ve adem-i merkezi yapıların tahlili: Uç beyliği döneminde (1300 – 1335) devlet erklerinin merkez ve taşraya göre paylaşımı: I.Politik gücün paylaşımı: a.Padişahlık: Hanedana ait b. Vezirlik: Ahilere ait. c. İlmiye: Ahilere a Konuyla ilgili araştırmaların yapılması ve sonuçlarının sınıfa getirilmesi
4 II.Ekonomik gücün Paylaşımı: 1.Selçuklu İkta ve Bizans Pronoiası ile Osmanlı oluşum sürecinin Temlik- Vakıf – Mülk yapılarının mukayesesi, Ülke topraklarının Hanedan, Ahi ve Akıncı güçleri arasında paylaşılmış olması. Timar – sisteminin yokluğ Konuyla ilgili araştırmaların yapılması ve sonuçlarının sınıfa getirilmesi
5 Bağımsız bir beylik olarak Osmanlı: 1335- 1389; Bu dönem şartları içinde ahilik ve ilmiye karşılaştırması bir diğer yandan uç beyler ve eyalet yönetim yapılarının bir arada olması, bir de devşirme ve tımar kavramlarının ortaya çıkışı bununla beraber akın Konuyla ilgili araştırmaların yapılması ve sonuçlarının sınıfa getirilmesi
6 Beyliğin İmparatorluğa dönüşme süreci, merkez ve taşra arasındaki uzlaşmanın bitimi: 1389 – 1402:I. Bayezid’in uç beylerini saf dışı etmesi ve devletin merkezileşmesi, dinin de devlet kontrolü altına girmesi ve getirdiği sorunlar. Konuyla ilgili araştırmaların yapılması ve sonuçlarının sınıfa getirilmesi
7 İç savaş döneminde merkez ve taşranın vaziyeti : 1402 – 1413: I. Bayezid’in uygulamalarına karşın aristokrat yerel beylerin buna cevabı, Ankara savaşı ve getirdiği sorunlar. Tarih ders kitaplarındaki konuyla ilgili yanlış ifadelerin vurgulanma Konuyla ilgili araştırmaların yapılması ve sonuçlarının sınıfa getirilmesi
8 ARA SINAV
9 Mutlakıyete doğru gelişen evrimsel süreç ve mutlakıyetin kurulması. 1413 – 1453:I. Mehmet ve II. Murad’ın devşirmeyi ön plana alan politikaları ve buna Aristokrat beylerin gösterdiği direniş ve devlet politikasının gelişimi ve bunların sorunla Konuyla ilgili araştırmaların yapılması ve sonuçlarının sınıfa getirilmesi
10 Mutlakiyet Dönemi. 1453 – 1600; II. Mehmet’le başlayan gerçek imparatorluğa dönüşüm çizgisi ve yeni kurumlar ( Enderun) ve yapıların ortaya çıkışı ve bunların getirdiği sorunlar. II. Mehmet’in kişiliği ve bunun devlet idaresin Konuyla ilgili araştırmaların yapılması ve sonuçlarının sınıfa getirilmesi
11 Mutlakiyetin adem-i merkezi yapıya dönüşmesi süreci: 1600 – 1700 : Bu dönem şartlarında, devşirmenin çözülmesi ve halkın yönetimin içine dahil olmasıyla beraber ortaya çıkan yeni sorunlar ve yeni gelmekte olan devrin getirdiği sorunların konuşulması Konuyla ilgili araştırmaların yapılması ve sonuçlarının sınıfa getirilmesi
12 Ayanlığa giden çizginin açılması ve Taşra elitlerinin merkezi elitler ile ilişkisi,Çiftlik uygulamasına geçiş ve bunun getirdiği sorunlar. Konuyla ilgili araştırmaların yapılması ve sonuçlarının sınıfa getirilmesi
13 Mali yapının siyasi yapıya yansıması; Ayanlık ve Derebeylik döneminde merkez ve taşra yapılarının değişim ve gelişimi bununla beraber taşrada ve merkezdeki sorunlar ve bunun ders kitaplarına yansıyan ve eksik bırakılan kısımları. Konuyla ilgili araştırmaların yapılması ve sonuçlarının sınıfa getirilmesi
14 Osmanlı parçalanmasının tarihsel süreçte ortaya çıkan dinamikleri ve bunun getirdiği sorunlar, bununla birlikte tarih ders kitaplarına, gerileme ve dağılma dönemlerine ilişkin yansıyan eksikler ve sorunlar Konuyla ilgili araştırmaların yapılması ve sonuçlarının sınıfa getirilmesi
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları [1] Yücel Öztürk, “Osmanlı Klasik Sisteminin Teşekkülü ve Çözülüşü”, Türkiye Günlüğü. H. İnalcık, “Şeriat Kanun ve Devlet”, İslamiyet, Sayı:4,(1998)..
[2]Ahmet Şimşek, Tarih Nasıl Yazılır? İstanbul, 2011.
[3] Halil İnalcık, Centralisation and Desantralisation in Ottoman Administration; Halil İnalcık, “The Ottoman Scuccession and its Relation to the Turkish Concept of Sovereignty”.
Bu makalenin Türkçesi.
[4] İlk kronikler, Aşık Paşazade, Neşri, Tursun Bey’deki sosyal, ekonomik, hukuki nitelikli metinler.
[5] Halil İnalcık, Osmanlı İmparatorluğu, Klasik Çağ.
(6) Halil İnalcık, Osmanlı Sosyal ve Ekonomik Tarihi
(7 ) Ömer Lütfi Barkan, Türkiye’de Toprak Meselesi; Ömer Lutfi Barkan, ´Osmanh İmparatorlugunda bir Iskan ve Kolonizasyon Metodu olarak Vakiflar ve Temlikler I, İstila Devirlerinin Kolonizator Turk Dervişleri veZaviyeler, Vakiflar Dergisi, vol. 11 (1942), pp. 279-353.
(8) Mustafa Akdağ, Celali İsyanları (I55O-I6O0), Ankara Üniversitesi Dil Tarih ve Cografya Fakiiltesi Yayinları
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 50
2. Ödev 50
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ödev 2 30 60
Toplam İş Yükü 140
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,6
Dersin AKTS Kredisi 6