| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Türk İslam Edebiyatı ve Osmanlı Türkçesi | ILA 212 | 4 | 4 + 0 | 4 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | Divan Edebiyatı Tasavvuf Edebiyatı
|
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Doç.Dr. KENAN MERMER |
| Dersi Verenler | Doç.Dr. KENAN MERMER, Doç.Dr. AHMET YEŞİL, |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Temel Öğretim |
| Dersin Amacı | Türk-İslâm Edebiyatının mahiyetini, kaynaklarını ve bu edebiyattaki nazım-nesir türlerini öğretmek ve Osmanlı Türkçesi´yle yazılmış eski ve modern metinleri doğru bir şekilde okuyabilme ve bu kaynakları kullanabilme becerisini geliştirmek |
| Dersin İçeriği | Türk-İslâm Edebiyatının tarihsel olarak gelişimi, dönemleri, nazım-nesir tahlilleri |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Türk-İslâm Edebiyatının inşa olunma sürecini kavrar, özelliklerini ve kaynaklarını bilir. | Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, | Sınav , |
| 2 | Türk-İslâm Edebiyatının temel eserlerini kısmen yorumlar, dinî-edebî türleri bilir. | Anlatım, Tartışma, | Sınav , Ödev, |
| 3 | İslâmî edebiyatın yüzyıllar içerisindeki değişimini analiz eder. | Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Grup Çalışması, Benzetim, | Sözlü Sınav, Ödev, Proje / Tasarım, |
| 4 | Manzum ve mensur metinleri içerik ve edebî sanatlar açısından analiz eder. | Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Benzetim, Beyin Fırtınası, Altı Şapka, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, |
| 5 | Osmanlı Türkçesi için kullanılan karma alfabenin ses ve şekil özelliklerini kavrar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, Proje / Tasarım, |
| 6 | Osmanlı Türkçesi açısından önemli bir yeri olan Arapça ve Farsça kökenli kelime ve tamlamaları öğrenir. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav , Ödev, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Türk-İslâm Edebiyatına Giriş (Mahiyeti ve Özellikleri), İslâm Öncesi Türk Edebiyatı (Sözlü ve Yazılı Dönem) | Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar Okuma-Özet |
| 2 | İslâmî Dönem Türk Edebiyatının Genel Özellikleri ve Türk-İslâm Edebiyatının Kaynakları | Resimli Türk Edebiyatı Tarihi |
| 3 | İlk Dönem Türk-İslâm Edebiyatı Eserleri, Hikmet Geleneği ve Anadolu Selçukluda Edebî-Tasavvufî Hayat (H. Bektaş-ı Veli-Mevlânâ ve Yûnus Emre) | Destursuz Bağa Girenler okuma |
| 4 | Dinî-Edebî Türler ve Örnekleri (Tevhîd, Münâcât, Esmâ-i Hüsnâ Şerhleri, Nat, Mevlid, Sîretün-Nebî, Hilye, Şemâil, Hadîs-i Erbaîn) | İslamî Türk Edebiyatında Dini-Edebî Türler kitabını okuma |
| 5 | Türk-İslâm Edebiyatının Dönemleri (XIV-XVI. ve XVII-XIX. Yüzyıla Meşhur Sanatkârlar ve Eserler Doğrultusunda Genel Bakış) | Her yüzyıl için fişleme usulüyle özet çıkarma |
| 6 | Edebî Sanatlar (Söz ve Anlam Sanatlarının Başlıca Örnekleri) | Klasik Türk Edebiyatında Belagat dersleri okuma |
| 7 | Divan, Tasavvuf ve Halk Edebiyatından Örnek Metinler | Müntehabat-ı Said Paşa metnini inceleme |
| 8 | Osmanlı Türkçesindeki harfler ve birleşmeleri üzerinde tamamlayıcı bilgiler, işaretler, vokaller, sesli harfler ve zamirler | Osmanlı Türkçesi Giriş I-II-III eserinin tedkiki |
| 9 | Fiil, isim, iyelik, çokluk, şahıs, soru ekleri ve geçmiş, şimdi, gelecek, geniş, emir, istek ve şart ekleriyle imla çalışması | Osmanlı Türkçesi Giriş I-II-III eserinin tedkiki |
| 10 | Arapça kelime çeşitleri, vezinleri, zamirler ve edatlar; Farsça kelime çeşitleri, terkipler, tamlamalar | Osmanlı Türkçesi Giriş I-II-III eserinin tedkiki |
| 11 | Yazı çeşitleri ve örnekleri, transkripsiyon ve transliterasyon bilgisi | Osmanlı Türkçesi Giriş I-II-III eserinin tedkiki |
| 12 | Nazım ve Nesir Örnekleri Okumaları (XV-XX yy.) | Fahri İz Nazım Örnekleri Okuma |
| 13 | Edebî Metin, Tarih Metni, Mecmua Okumaları | Fahri İz Nesir Örnekleri Okuma |
| 14 | El Yazması Okumaları | Yazma Eserler gov.tr adresini ziyaret ve bir yazma indirerek yazma fişi doldurulması |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Kenan MERMER, Şifahî Edebiyattan Tanzimat Asrına İslâmî Türk Edebiyatı Temel Kaynaklar Eşliğinde Slaytlar Hâlinde Basılmamış Ders Notları-2012. Kenan MERMER, Türk İslâm Edebiyatı Karma Ders Notları (İslâm Edebiyatı ve Osmanlıca), 2020. |
| Ders Kaynakları | 1. Cahit Baltacı (2013). İslam Paleografyası, İstanbul: Enderun Kitabevi. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Kur’an-ı Kerim’i usulüne uygun okuyabilir ve metnin amacına uygun yorum yapabilir. | ||||||
| 2 | Alanıyla ilgili klasik ve modern metinleri anlayabilecek ve kendisini sözlü ve yazılı olarak ifade edebilecek düzeyde Arapça bilgisine sahiptir. | ||||||
| 3 | Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirleri, fiziksel ve ahlaki özellikleri, hadisin ve hadis ilminin tarihi seyri, usulü, problemleri, yorumlanması ve kültürel değeri hakkında bilgi sahibidir. | X | |||||
| 4 | Klasik kaynaklarda ve modern araştırmalarda İslam fıkhının temel konularını bilir; mukayeseli hukuk yöntemleri çerçevesinde İslam hukuku ile diğer hukuk sistemleri arasında karşılaştırmalar yapabilir ve İslam hukukunu hukuk tarihi açısından değerlendirebilir. | X | |||||
| 5 | İslam inanç esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde bilir ve Kelam problemlerinin bilimsel metotlarla çözümüne dair fikir yürütebilir. | X | |||||
| 6 | İslam dünyasında dini ve siyasi gayelerle vücut bulmuş klasik ve çağdaş akımlar hakkında temel bilgi sahibidir. | X | |||||
| 7 | Tasavvufun tarihi, kavramları, kurumları, şahsiyetleri ve felsefesi hakkında bilgi sahibidir. | X | |||||
| 8 | Dini eğitim tarihi ile dini ve modern eğitim metotları hakkında bilgi sahibidir. Bu metotları din eğitiminde kullanabilir. Muhakeme gücü ve doğru düşünme yeteneği gelişir, kişisel güveni artar. | ||||||
| 9 | Din ve dini konular hakkında felsefi, sosyolojik ve psikolojik olarak düşünebilir. Müslüman düşünürler tarafından ortaya konulan düşünce konuları ve tarihi hakkında bilgi sahibidir. | ||||||
| 10 | İnsanlığın düşünce seyrinin tarihi hakkında, yaşayan ve mensubu kalmamış dinler konusunda ana hatlarıyla bilgi sahibidir. Dinler arası mukayese yapabilir. | ||||||
| 11 | İslam Tarihi’nin çeşitli dönemlerini bilir; İslam medeniyet ve bilimine siyasî, kültürel ve sosyal tarih açısından disiplinler arası, metodolojik, sentezci ve eleştirel bir bakış açısıyla bakabilir. | X | |||||
| 12 | Türk İslam Edebiyatı’nın formlarını tanır ve bu formlara ait örnekleri okuyup anlayabilir. Genel müzik nazariyatı bilgileri yanında Türk Din Musikisi formları hakkında bilgi sahibi olup uygulama yapabilir. Mimarî ve tezyini sanatlarının tarihini, özelliklerini bilir. Estetik düşünce anlayışına sahiptir. | X | |||||
| 13 | Dini Bilimler alanında disiplinler arası araştırma ve inceleme yapar. Bilimsel çalışmalarda bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder. | ||||||
| 14 | Beşeri bilimler alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. | X | |||||
| 15 | |||||||
| 16 | |||||||
| 17 | |||||||
| 18 | |||||||
| 19 | |||||||
| 20 | |||||||
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 3 | 3 |
| Kısa Sınav | 2 | 3 | 6 |
| Ödev | 1 | 3 | 3 |
| Final | 1 | 1 | 1 |
| Toplam İş Yükü | 125 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||