Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Tefsir Tarihi ve Usulü ILA 107 1 4 + 0 4 6
Ön Koşul Dersleri

Yok

Önerilen Seçmeli Dersler

Yok

Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi SONER AKSOY
Dersi Verenler Doç.Dr. EKREM GÜLŞEN, Doç.Dr. BAYRAM DEMİRCİGİL, Prof.Dr. GÖKHAN ATMACA, Prof.Dr. ALİ KARATAŞ,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı

Tefsir Usulü ve Tarihine ait kavram, konu ve kaynakları incelemek.

Dersin İçeriği

Tefsir Usulü ve Tarihine ait kavram, konu ve kaynaklar.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Kur´an Tarihi, Tefsir Usulü ve Tefsir Tarihinin kavram, konu ve kaynaklarını ifade eder. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma, Sınav ,
2 Vahyin mahiyeti, biçimleri ve ilişkili olduğu tarafları açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav ,
3 Kur´an´ın manası, tanımı, nüzûlü, isimleri, bölümlerini kavrar. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav ,
4 Kur´an´ın metinleşme sürecini, okunuşunu ve yedi harf meselesini değerlendirir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav ,
5 Tefsir, tevil, terceme ve meal kavramlarını ayırt eder; ulûmu´l-Kur´an kavramının tefsir usulü ile ilişkisini açıklar. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma, Sınav ,
6 Tefsir Usulü konularını yorumlar. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma, Sınav ,
7 Hz. Peygamber, Sahabe ve Tabiûnun Kuranı nasıl tefsir ettiklerini gösterir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Bireysel Çalışma, Sınav ,
8 Tefsir çeşitlerini yorumlar ve tefsir ekollerini karşılaştırır. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav ,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Tefsirin Tanımı, Niteliği ve Tefsirdeki farklılıkların sebepleri
2 Tefsirin doğuşu ve tedvini
3 Rivâyet Tefsiri
4 Dirâyet tefsiri
5 Mezhebî ve işari tefsir
6 Fıkhî, ilmî ve içtimâî tefsir
7 Modernist tefsir ekolü
8 Tefsir usûlünü temel kaynakları kısaca bahsedilip dersin metot ve kaynakları hakkında gerekli bilgilendirme
9 Vâhiy ve Kur'ân'ın Kitaplaşma Süreci
10 Kıraatler ve Yedi harf meselesi
11 Kur'ân ilimlerinin doğuşu, tedvini. Sebeb-i Nüzûl ve Nesih meselesi
12 Kur'an'ın Müteşabihleri, Hurûf-ı Mukattaa, İcâzu'l-Kur'ân, Gâribu'l-Kur'ân,
13 Kur'ân'ın Müphem ve müşkilleri, Mücmel, Mübeyyen, Kur'an Kıssaları, tenâsubü'l-Kur'an
14 Kur'ân'ı anlama ve yorumlama yöntemi
Kaynaklar
Ders Notu

Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usûlü, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1993.
Demirci, Muhsin, Tefsir Usûlü, İstanbul: Marmara Üni. İlahiyat Fak. Vakfı Yayınları, 2008.
Sâlih, Subhi, Mebâhis fî Ulûmi´l-Kur´an, İstanbul: Dersaâdet Yayınları, ts.

Ders Kaynakları

Akk, Halil, Usûlü´t-Tefsîr ve Kavâiduhû, Beyrut: Dâru´n-Nefâis, 1986. 
Demirci, Muhsin, Tefsir Usûlü,  İstanbul: Marmara Üni. İlahiyat Fak. Vakfı Yayınları, 2008.
Demirci, Muhsin, Tefsir Tarihi,  İstanbul: Marmara Üni. İlahiyat Fak. Vakfı Yayınları, 2008.
Kattân, Menna', Mebâhis fî Ulûmi´l-Kur´ân, Beyrut: Müessesetü´r-Risâle, 1981.
Suyûtî, Celâledin, el-İtkân fî Ulûmil-Kur'ân, Kahire: Mektebetü Dâri´t-Türâs,  1985.
Zerkânî, Muhammed Abdülazim, Menâhilu'l-'İrfân fî Ulûmi´l-Kur´ân, Kahire: Dâru İhyâi´t-Türâsi´l-Arabî, ts.

 

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Kur’an-ı Kerim’i usulüne uygun okuyabilir ve metnin amacına uygun yorum yapabilir. X
2 Alanıyla ilgili klasik ve modern metinleri anlayabilecek ve kendisini sözlü ve yazılı olarak ifade edebilecek düzeyde Arapça bilgisine sahiptir. X
3 Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirleri, fiziksel ve ahlaki özellikleri, hadisin ve hadis ilminin tarihi seyri, usulü, problemleri, yorumlanması ve kültürel değeri hakkında bilgi sahibidir. X
4 Klasik kaynaklarda ve modern araştırmalarda İslam fıkhının temel konularını bilir; mukayeseli hukuk yöntemleri çerçevesinde İslam hukuku ile diğer hukuk sistemleri arasında karşılaştırmalar yapabilir ve İslam hukukunu hukuk tarihi açısından değerlendirebilir. X
5 İslam inanç esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde bilir ve Kelam problemlerinin bilimsel metotlarla çözümüne dair fikir yürütebilir. X
6 İslam dünyasında dini ve siyasi gayelerle vücut bulmuş klasik ve çağdaş akımlar hakkında temel bilgi sahibidir. X
7 Tasavvufun tarihi, kavramları, kurumları, şahsiyetleri ve felsefesi hakkında bilgi sahibidir. X
8 Dini eğitim tarihi ile dini ve modern eğitim metotları hakkında bilgi sahibidir. Bu metotları din eğitiminde kullanabilir. Muhakeme gücü ve doğru düşünme yeteneği gelişir, kişisel güveni artar. X
9 Din ve dini konular hakkında felsefi, sosyolojik ve psikolojik olarak düşünebilir. Müslüman düşünürler tarafından ortaya konulan düşünce konuları ve tarihi hakkında bilgi sahibidir. X
10 İnsanlığın düşünce seyrinin tarihi hakkında, yaşayan ve mensubu kalmamış dinler konusunda ana hatlarıyla bilgi sahibidir. Dinler arası mukayese yapabilir. X
11 İslam Tarihi’nin çeşitli dönemlerini bilir; İslam medeniyet ve bilimine siyasî, kültürel ve sosyal tarih açısından disiplinler arası, metodolojik, sentezci ve eleştirel bir bakış açısıyla bakabilir. X
12 Türk İslam Edebiyatı’nın formlarını tanır ve bu formlara ait örnekleri okuyup anlayabilir. Genel müzik nazariyatı bilgileri yanında Türk Din Musikisi formları hakkında bilgi sahibi olup uygulama yapabilir. Mimarî ve tezyini sanatlarının tarihini, özelliklerini bilir. Estetik düşünce anlayışına sahiptir.
13 Dini Bilimler alanında disiplinler arası araştırma ve inceleme yapar. Bilimsel çalışmalarda bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder. X
14 Beşeri bilimler alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. X
15
16
17
18
19
20
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Kısa Sınav 10
2. Kısa Sınav 10
1. Performans Görevi (Uygulama) 20
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 4 64
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 15 15
Kısa Sınav 3 3 9
Final 1 15 15
Ödev 1 3 3
Toplam İş Yükü 138
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,52
Dersin AKTS Kredisi 6