| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Türk-İslam Geleneğinde Matüridilik | ILA 471 | 7 | 2 + 0 | 2 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Seçmeli |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi MUHAMMED MÜCAHİD DÜNDAR |
| Dersi Verenler | |
| Dersin Yardımcıları | |
| Dersin Kategorisi | Alanına Uygun Temel Öğretim |
| Dersin Amacı | İslam dünyasının önemli bir ekolü olan Maturidiliğin oluşum sürecini anlamak, önemli şahsiyetlerini ve eserlerini tanımak, Türklerin İslam algısındaki rolünü açıklamak. |
| Dersin İçeriği | Maveraünnehir bölgesinin İslamlaşma süreci, bu bölgede etkili olan dini akımlar, imam Maturidi ve ilmi şahsiyeti, geleneğin önemli şahsiyetleri ve eserleri; Maturidiliğin temel görüşleri, yayıldığı bölgeler, etkileri ve İslam düşüncesine katkısı. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | İmam Maturidi ve eserlerini bilir | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav , Ödev, |
| 2 | Maturidi geleneğin önemli şahsiyetlerini ve eserlerini bilir | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav , Ödev, |
| 3 | Türklerin İslam algısının oluşmasında Maturidiliğin katkısını tanımlar | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav , Ödev, |
| 4 | ) Maturidi anlayışın temel esaslarını bilir | Soru-Cevap, Tartışma, Anlatım, | Sınav , Ödev, |
| 5 | Maturidiliğin İslam düşüncesine katkılarını değerlendirir | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav , Ödev, |
| 6 | Maveraünnehir bölgesi alimleri ve Maveraünnehir coğrafyasının Türk-İslam geleneğindeki yeri ve önemini kavrar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, | Sınav , Ödev, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Maveraünnehir bölgesinde dini, sosyal ve kültürel hayat, | |
| 2 | Bölgenin İslamlaşma süreci | |
| 3 | Türklerin İslamlaşma sürecinde etkili olan dini akımlar, | |
| 4 | Ebu Hanife ve etkileri, | |
| 5 | İmam Maturidi ve ilmi kişiliği, | |
| 6 | Hakim Semerkandi ve Sevadul-azam | |
| 7 | Pezdevi ve Usulud-din | |
| 8 | Nesefi ekolünün Maturidi gelenekteki yeri | |
| 9 | Nureddin Sabuni ve el-Bidaye | |
| 10 | Beyazizade ve İşaratül-meram | |
| 11 | Osmanlılar Döneminde Maturidilik | |
| 12 | MaturidiEşari farklılıkları | |
| 13 | Maturidilik ve akıl | |
| 14 | Maturidilik ve inanç hürriyeti |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | |
| Ders Kaynakları | 1] el-Mâturîdî, Ebû Mansûr, Muhammed b. Muhammed b. Mahmud, Kitâbü´t-Tevhîd, thk. Bekir Topaloğlu-Muhanımed Aruçi, Ankara, 2003 [2] Ahmet Ak, Büyük Türk Alimi İmam Maturidi ve Maturidilik İstanbul 2008.. [3] Korkmaz, Sıddık, "İmam Ebû Mansûr el-Mâturîdî´nin Hayatı ve Eserleri", Dini Araştırmalar Mayıs-Ağustos 2001, c. 4, sayı: 10, ss. 89-119. [4] el-Pezdevî, Ebû Yüsr Muhammed b. Muhammed b. Hüseyin (493/1099), Ehl-i Sünnet Akaidi, çev. Şerafeddin Gölcük, İstanbul, 1998. [5] en-Nesefî, EbuT-Berekât Ahmed b. Muhammed, İslam İnancının Ana Umdeleri ("el-Umde" Tercümesi"), çev. Temel Yeşilyurt, Malatya 2000.. [6] Yeşilyurt, Temel, Ebû´l-Berekât en-Nesefî ve İslam Düşüncesindeki Yeri, Malatya 2000 [7] İmam Maturidi ve Maturidilik, (ed. Sönmez Kutlu), Ankara 2003. [8] Yazıcıoğlu, M. Sait, "Mâturîdî Kelam Ekolünün İki Büyük Siması: Ebû Mansûr Mâturîdî ve Ebu´l-Muin Nesefi", AÜİFD., Sayı, 27, Ankara 1985 [9] Maturidinin Düşünce Dünyası, ed.Şaban Ali Düzgün, Kültür Bakanlığı Yayınları Ankara 2011 [10] Sönmez Kutlu, Türklerin İslâmlaşma Sürecinde Mürcie ve Tesirleri, Ankara 2000. [11] Ahmet Ak, Selçuklular Döneminde Maturidilik, Yayınevi Yay. Ankara 2009 [12] Hanefi Özcan, Maturidide Bilgi Problemi, İFAV. Yay. İstanbul 1993. [13]Sönmez Kutlu "Ebû Mansûr Mâturîdî ve Mâturîdî Kültür Çevresiyle İlgili Bibliyografya", İmam Mâturîdî ve Mâturîdîlik, Ankara 2003, ss. 385-432. [14] Madelung, Wilferd, "Mâturîdîliğin Yayılışı ve Türkler", İmam Mâturîdî ve Mâturîdîlik çev.. Muzaffer Tan. Ankara 2003, ss. 305-368., [15] Öz, Mustafa, İmâm-ı A´zamın Beş Eseri, İstanbul 2002. [16] Rudolph, Uirich, "Maturidiliğin Ortaya Çıkışı" (çev. Ali Dere), İmam Mâturîdî ve Maturidilik Tarihi Arka Plan, Hayatı, Eserleri Fikirleri ve Maturidilik Mezhebi (haz. Sönmez Kutlu), Ankara: Kitâbiyât 2003, s. 295-304. |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Kur’an-ı Kerim’i usulüne uygun okuyabilir ve metnin amacına uygun yorum yapabilir. | ||||||
| 2 | Alanıyla ilgili klasik ve modern metinleri anlayabilecek ve kendisini sözlü ve yazılı olarak ifade edebilecek düzeyde Arapça bilgisine sahiptir. | X | |||||
| 3 | Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirleri, fiziksel ve ahlaki özellikleri, hadisin ve hadis ilminin tarihi seyri, usulü, problemleri, yorumlanması ve kültürel değeri hakkında bilgi sahibidir. | ||||||
| 4 | Klasik kaynaklarda ve modern araştırmalarda İslam fıkhının temel konularını bilir; mukayeseli hukuk yöntemleri çerçevesinde İslam hukuku ile diğer hukuk sistemleri arasında karşılaştırmalar yapabilir ve İslam hukukunu hukuk tarihi açısından değerlendirebilir. | X | |||||
| 5 | İslam inanç esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde bilir ve Kelam problemlerinin bilimsel metotlarla çözümüne dair fikir yürütebilir. | X | |||||
| 6 | İslam dünyasında dini ve siyasi gayelerle vücut bulmuş klasik ve çağdaş akımlar hakkında temel bilgi sahibidir. | X | |||||
| 7 | Tasavvufun tarihi, kavramları, kurumları, şahsiyetleri ve felsefesi hakkında bilgi sahibidir. | X | |||||
| 8 | Dini eğitim tarihi ile dini ve modern eğitim metotları hakkında bilgi sahibidir. Bu metotları din eğitiminde kullanabilir. Muhakeme gücü ve doğru düşünme yeteneği gelişir, kişisel güveni artar. | ||||||
| 9 | Din ve dini konular hakkında felsefi, sosyolojik ve psikolojik olarak düşünebilir. Müslüman düşünürler tarafından ortaya konulan düşünce konuları ve tarihi hakkında bilgi sahibidir. | X | |||||
| 10 | İnsanlığın düşünce seyrinin tarihi hakkında, yaşayan ve mensubu kalmamış dinler konusunda ana hatlarıyla bilgi sahibidir. Dinler arası mukayese yapabilir. | ||||||
| 11 | İslam Tarihi’nin çeşitli dönemlerini bilir; İslam medeniyet ve bilimine siyasî, kültürel ve sosyal tarih açısından disiplinler arası, metodolojik, sentezci ve eleştirel bir bakış açısıyla bakabilir. | X | |||||
| 12 | Türk İslam Edebiyatı’nın formlarını tanır ve bu formlara ait örnekleri okuyup anlayabilir. Genel müzik nazariyatı bilgileri yanında Türk Din Musikisi formları hakkında bilgi sahibi olup uygulama yapabilir. Mimarî ve tezyini sanatlarının tarihini, özelliklerini bilir. Estetik düşünce anlayışına sahiptir. | ||||||
| 13 | Dini Bilimler alanında disiplinler arası araştırma ve inceleme yapar. Bilimsel çalışmalarda bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder. | X | |||||
| 14 | Beşeri bilimler alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. | ||||||
| 15 | |||||||
| 16 | |||||||
| 17 | |||||||
| 18 | |||||||
| 19 | |||||||
| 20 | |||||||
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ara Sınav | 97 |
| 1. Kısa Sınav | 1 |
| 1. Ödev | 1 |
| 2. Kısa Sınav | 1 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 50 |
| 1. Final | 50 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 2 | 32 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 2 | 32 |
| Ara Sınav | 1 | 10 | 10 |
| Kısa Sınav | 2 | 10 | 20 |
| Ödev | 1 | 10 | 10 |
| Final | 1 | 15 | 15 |
| Toplam İş Yükü | 119 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 4,76 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||