Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
İslam Hukukuna Giriş ILA 309 5 2 + 0 2 3
Ön Koşul Dersleri yok
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. SONER DUMAN
Dersi Verenler Dr.Öğr.Üyesi ABDULLAH ÖZCAN,
Dersin Yardımcıları Arş. Gör. İrfan İnce
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Fıkhı kaynakları, literatürü ve sistematiği çerçevesinde tanıtmak.
Dersin İçeriği İslam fıkhının tarihi gelişimi, kaynakları, literatürü ve genel yapıs.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Fıkhın tarihi gelişimi içindeki evrelerini açıklar Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme, Sınav , Sözlü Sınav,
2 Başlıca klasik fıkıh metinlerini tanır. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme, Sınav , Sözlü Sınav,
3 Fıkıh mezheplerini mukayese eder. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme, Sınav , Sözlü Sınav,
4 Temel fıkıh kavramlarını ve esaslarını tanımlar Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme, Sınav , Sözlü Sınav,
5 Fıkhi düşüncenin genel yapısı ve temel özelliklerini tahlil eder. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme, Sınav , Sözlü Sınav,
6 Modern fıkıh düşüncesinin değerlendirir Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Problem Çözme, Sınav , Sözlü Sınav,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Fıkhının mahiyeti ve temel özellikleri, fıkıh ve hukuk kavramlarının ortak ve farklı yönleri
2 Fıkhının doğuşu ve tarihsel gelişimi
3 Fıkıh Mezhepleri
4 Klasik Fıkıh eserlerinin sistematiği ve Fıkıh literatürü
5 Fıkıh Usulü ve Fıkıh Usulü literatürü
6 Namaz: Özel Hükümler: Hastalık, yolculuk, korku gibi bazı özel durumlarda namaz
7 Fıkhın temel kaynakları
8 Fıkhın temel kaynakları II
9 İçtihat teorisi
10 Fıkhın temel prensipleri, mekâsıd teorisi
11 Genel Fıkıh kuralları (kavâid-i külliye), Modern fıkıh teorileri (tanzîrul-fıkh)
12 Mülkiyet teorisi
13 Akit teorisi
14 Modern dönemde Fıkıh düşüncesi
Kaynaklar
Ders Notu İslam Hukukuna Giriş, Edit. Prof. Dr. Yunus Apaydın, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir 2010.
Ders Kaynakları 1. Medhalül-fıkhil-İslamî, Muhammed Sellâm Medkûr. Darül-Kavmiyye, Kahire 1964/1384 [Tercüme İslam Hukuk Başlangıcı. / Muhammed Sellâm Medkûr ; ed. Hacı Mehmet Günay ; trc. Ruhi Özcan. Nun Yayıncılık, İstanbul 1995. 237]
2. El-Medhal li-dirâsetil-ş-şerîatil-islâmiyye, Abdulkerîm Zeydân, Müessesetü´r-Risâle, Beyrut 1986.
3. El-Medhalil-fıkhiyyil-âm (el-Fıhul-islâmî fî sevbihil-cedîd), Mustafa Ahmed Ez-Zerkâ, I-II Cild, Darul-kalem, 2004.
4. Başlangıçtan zamanımıza kadar İslam hukuk tarihi, Prof.Dr. Hayreddin Karaman, İz Yayıncılık, İstanbul 1999.
5. Türk hukuk tarihi, Mehmet Akif Aydın Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul 1995.
6. El-Medhal fi´l-fıkhi´l-İslâmî, Muhammed Mustafa Şelebi . Ed-Dârü´l-Câmiiyye, Beyrut : 1985.
7. El-Medhal ila diraseti´l-mezahibi´l-fıkhiyye , Ali Cum´a Muhammed Abdulvehhâb, Dârüs-selâm, Kahire 2007/1428.
8. İlk dönem İslam hukuk biliminin gelişimi, Ahmet Hasan ; çev. Haluk Songur, Rağbet Yayınları, İstanbul 199.
9. İslam hukukuna giriş, Joseph Schacht ; trc. Mehmet Dağ, Abdulkadir Şener. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Ankara 1977.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Kur’an-ı Kerim’i usulüne uygun okuyabilir ve metnin amacına uygun yorum yapabilir.
2 Alanıyla ilgili klasik ve modern metinleri anlayabilecek ve kendisini sözlü ve yazılı olarak ifade edebilecek düzeyde Arapça bilgisine sahiptir. X
3 Hz. Peygamber’in söz, fiil ve takrirleri, fiziksel ve ahlaki özellikleri, hadisin ve hadis ilminin tarihi seyri, usulü, problemleri, yorumlanması ve kültürel değeri hakkında bilgi sahibidir. X
4 Klasik kaynaklarda ve modern araştırmalarda İslam fıkhının temel konularını bilir; mukayeseli hukuk yöntemleri çerçevesinde İslam hukuku ile diğer hukuk sistemleri arasında karşılaştırmalar yapabilir ve İslam hukukunu hukuk tarihi açısından değerlendirebilir. X
5 İslam inanç esaslarını akıl ve nakil çerçevesinde bilir ve Kelam problemlerinin bilimsel metotlarla çözümüne dair fikir yürütebilir.
6 İslam dünyasında dini ve siyasi gayelerle vücut bulmuş klasik ve çağdaş akımlar hakkında temel bilgi sahibidir.
7 Tasavvufun tarihi, kavramları, kurumları, şahsiyetleri ve felsefesi hakkında bilgi sahibidir.
8 Dini eğitim tarihi ile dini ve modern eğitim metotları hakkında bilgi sahibidir. Bu metotları din eğitiminde kullanabilir. Muhakeme gücü ve doğru düşünme yeteneği gelişir, kişisel güveni artar.
9 Din ve dini konular hakkında felsefi, sosyolojik ve psikolojik olarak düşünebilir. Müslüman düşünürler tarafından ortaya konulan düşünce konuları ve tarihi hakkında bilgi sahibidir. X
10 İnsanlığın düşünce seyrinin tarihi hakkında, yaşayan ve mensubu kalmamış dinler konusunda ana hatlarıyla bilgi sahibidir. Dinler arası mukayese yapabilir.
11 İslam Tarihi’nin çeşitli dönemlerini bilir; İslam medeniyet ve bilimine siyasî, kültürel ve sosyal tarih açısından disiplinler arası, metodolojik, sentezci ve eleştirel bir bakış açısıyla bakabilir. X
12 Türk İslam Edebiyatı’nın formlarını tanır ve bu formlara ait örnekleri okuyup anlayabilir. Genel müzik nazariyatı bilgileri yanında Türk Din Musikisi formları hakkında bilgi sahibi olup uygulama yapabilir. Mimarî ve tezyini sanatlarının tarihini, özelliklerini bilir. Estetik düşünce anlayışına sahiptir.
13 Dini Bilimler alanında disiplinler arası araştırma ve inceleme yapar. Bilimsel çalışmalarda bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket eder.
14 Beşeri bilimler alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır.
15
16
17
18
19
20
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Kısa Sınav 10
1. Sözlü Sınav 20
2. Kısa Sınav 10
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 3 3
Kısa Sınav 2 2 4
Sözlü Sınav 1 2 2
Final 1 5 5
Toplam İş Yükü 78
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 3,12
Dersin AKTS Kredisi 3