Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Mezhepler Tarihi DAO 304 6 4 + 0 4 8
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi MUHAMMED MÜCAHİD DÜNDAR
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı İlk dönem İslam Mezhepleri ve günümüzde yaşayan dinî-siyasi İslam mezhepleri hakkında temel bilgiler vermek, dini farklılaşmaların sebepleri hakkında bilgi sahibi olmak,
Dersin İçeriği Mezhepler Tarihinin tanımı, konusu, amacı, metodu; Temel kavramlar ve kaynaklar; mezheplerin ortaya çıkış sebepleri; ilk siyasi ve itikadi tartışmalar ve fırkalaşma hareketleri; İlk dönem İslam mezheplerinden Haricilik, Mürcie, Mutezile, Şia, Zeydiyye, İmâmiyye, İsmâiliyye, Hadis Taraftarları, Eş’arîlik ve Mâturidîlik gibi mezheplerin ortaya çıkış sebepleri, teşekkül süreçleri, temel görüşleri, alt kolları, yayıldıkları bölgeler, etkileri ve İslam düşüncesine katkıları.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 slam Mezheplerinin tarifi, konusu ve gayesini tanımlar, Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev,
2 İslam Mezheplerinin tarifi, konusu ve gayesini tanımlar, Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev,
3 Tarihi süreçte ortaya çıkan temel İslam mezhepleri tanır, Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev, Performans Görevi,
4 Mezheplerin önemli temsilcileri ve eserlerini bilir Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev,
5 Beşeri tezahürler olan mezhepleri tarafsız ve bilimsel bir yaklaşımla değerlendirir, Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev, Performans Görevi,
6 Mezhebî fikirlerin oluşumundaki sosyal, kültürel dini ve siyasi unsurları açıklar Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev, Performans Görevi,
7 Mezheplerin İslam düşüncesine katkılarını değerlendirir. Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Sınav , Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 İslam Mezhepleri Tarihi dersinin amacı, sahası, metodu, bazı kavramlar,
2 Klasik mezhepler tarihi kaynakları ve özellikleri, Mezheplerin tasnifi ve mezheplere ayrılmanın hükmü,
3 İlk ihtilaflar ve mezheplere ayrılmaya yol açan sebepler,
4 Haricilik ve İbaziyye mezhebi,
5 Mürcie mezhebi ve Mutezile mezhebi
6 Şia mezhebi ve genel bilgiler, Zeydiyye
7 İsmailiyye ekolü ve İmamiyye ekolü
8 Nusayrilik ve temel görüşleri
9 Dürzilik ve temel görüşleri
10 Yezidilik ve temel görüşleri
11 Kadiyanilik ve temel görüşleri
12 Vahhabilik, ortaya çıkış süreci, temel görüşleri ve etkileri
13 Bahailiğin ortaya çıkışı ve temel görüşleri,
14 Ehl-i Sünnet Ekolü; Selefilik, Maturidiyye ve Eş’ariyye
Kaynaklar
Ders Notu Halil İbrahim Bulut, Dünden Bugüne Siyasi-İtikadi İslam Mezhepleri Tarihi, Ankara Okulu, 2011.
Ders Kaynakları 1] Abdurrahman Bedevi, Mezâhibul-İslâmiyyîn, Beyrut 1996.
[2] Bağdadî, Mezhepler Arasındaki Farklar, çev. Ethem Ruhi Fığlalı, İstanbul 1991.
[3] E. Ruhi Fığlalı, İmâmiyye Şîası, İstanbul 1984.
[4] Eşârî, Makalâtül-İslâmiyyîn ve İhtilafül-Musallîn, thk.Helmut Ritter, Weisbaden 1980.
[5] Hasan Onat, Emeviler Devri Şii Hareketleri ve Günümüz Şiiliği, Ankara 1993.
[6] İbn Hazm, el-Fasl Fîl-Milel vel-Ehvâ ven-Nihal, Beyrut 1986.
[7] İmam Maturidi ve Maturidilik, (ed. Sönmez Kutlu), Ankara 2003.
[8] Kummî ve Nevbahtî, Kitâbul-Makâlât vel-Fırak ve Fırakuş-Şîa, çev. Hasan Onat-Sabri Hizmetli-Sönmez Kutlu-Ramazan Şimşek, Ankara 2004;
[9] Muhammed Ebû Zehra, İslâm´da Siyâsî ve İtikâdî Mezhepler Tarihi, çev: E. Ruhi Fığlalı-O. Eskicioğlu, İstanbul 1970.
[10] Sönmez Kutlu, Türklerin İslâmlaşma Sürecinde Mürcie ve Tesirleri, Ankara 2000.
[11] Şehristani, el-Milel ven-Nihal, tahik. Abdulemir Ali Mehna- Ali Hasan Faur, Beyrut 1993.
[12] W. Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, Çev. E.Ruhi Fığlalı, Ankara 1981.
[13] Fazlurrahman, İslam, Çev. Mehmet Aydın-Mehmet Dağ, Ankara 2000.
[14] İ. Abdulhamid, İslamda İtikâdî Mezhepler ve Akâid Esasları, M. Saim Yeprem, İstanbul 1983.
[15] M.Saffet Sarıkaya, İslam Düşünce Tarihinde Mezhepler, İsparta 2001.
[16] Mustafa Akçay-Bulut, H.İbrahim, Siyasî-İtikâdî İslam Mezhepleri Tarihi(Giriş), İzmir, 2005.
[17] W. Montgomery Watt, İslam Düşüncesinin Teşekkül Devri, Çev. E. Ruhi Fığlalı, Ankara 1981.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Din ve Ahlak ile ilgili bilgileri tanır ve İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi eğitiminde kullanır. X
1 Din ve Ahlak ile ilgili bilgileri tanır ve İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi eğitiminde kullanır. X
2 İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi eğitimi alanında eğitim problemlerini tanımlar, modeller ve çözer. X
3 İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi eğitimi alanında tanımlanmış bir hedef doğrultusunda bir süreci çözümler ve tasarlar. X
3 İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi eğitimi alanında tanımlanmış bir hedef doğrultusunda bir süreci çözümler ve tasarlar. X
4 İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi eğitimi alanında verileri çözümler, özel öğretim yöntemlerini uygular, sosyolojik ve psikolojik perspektif kazanır ve toplumsal olayları yorumlar. X
4 İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi eğitimi alanında verileri çözümler, özel öğretim yöntemlerini uygular, sosyolojik ve psikolojik perspektif kazanır ve toplumsal olayları yorumlar. X
5 Eğitim uygulamaları için gerekli çağdaş teknikleri ve hesaplama araçlarını kullanır.
5 Eğitim uygulamaları için gerekli çağdaş teknikleri ve hesaplama araçlarını kullanır. X
6 Eğitim uygulamalarında disiplin içi ve disiplinler arası takım çalışması yapar.
6 Eğitim uygulamalarında disiplin içi ve disiplinler arası takım çalışması yapar. X
7 Eğitim uygulamalarında bağımsız davranır, inisiyatif kullanır ve yaratıcı davranış sergiler.
7 Eğitim uygulamalarında bağımsız davranır, inisiyatif kullanır ve yaratıcı davranış sergiler. X
8 Yaşam boyu öğrenme davranışı kazanır. X
8 Yaşam boyu öğrenme davranışı kazanır.
9 Sözlü ve yazılı iletişim becerileri kazanır.
9 Sözlü ve yazılı iletişim becerileri kazanır. X
10 Mesleki ve etik sorumluluk anlayışı kazanır.
10 Mesleki ve etik sorumluluk anlayışı kazanır. X
11 Ulusal ve uluslararası çağdaş sorunları saptar ve bu sorunlara karşı duyarlı davranış gösterir.
11 Ulusal ve uluslararası çağdaş sorunları saptar ve bu sorunlara karşı duyarlı davranış gösterir. X
12 Kalite konularını tanımlar ve bu konuları alanı ile ilgili durumlarda kullanır.
12 Kalite konularını tanımlar ve bu konuları alanı ile ilgili durumlarda kullanır. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 97
1. Kısa Sınav 1
1. Ödev 1
1. Performans Görevi (Seminer) 1
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 5 80
Ara Sınav 1 5 5
Kısa Sınav 1 10 10
Ödev 1 25 25
Performans Görevi (Seminer) 1 30 30
Final 1 10 10
Toplam İş Yükü 192
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 7,68
Dersin AKTS Kredisi 8