Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Yapı Malzemelerinin Şekil Değiştirme Özellikleri INM 555 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi YUKSEK_LISANS
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Prof.Dr. KEMALETTİN YILMAZ
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Alanına Uygun Temel Öğretim
Dersin Amacı

Yapı Malzemelerinin şekil değiştirme özellikleri malzeme seçiminde ve kullanımında büyük önem taşır. Böylece bu malzemelerin davranışlarının daha iyi açıklanabilmesi için gerekli bilginin verilmesi amaçlanmaktadır. Yapı mühendisliği öğrencilerinin tasarım ve araştırma yaparken gereksinme duyacakları, bu malzemelerin davranışları ile ilgili bilgilerin verilmesi amaçlanmaktadır.

Dersin İçeriği

Giriş; malzeme bilimine duyulan ihtiyaçlar. Dayanım azalmasına neden olan faktörler. Katı cisimlerin mekanik davranışları; elastik davranış, plastik davranış ve viskoelastik davranış. İdeal cisimler ve mekanik modeller; elastik cisim (Hooke Modeli), rijit plastik cisim (Saint-Venant Modeli), elasto-plastik cisim, pekleşen elasto-plastik cisim, viskoz cisim (Newton Modeli), viskoelastik cisim.
Gerilme Hali: gerilme tansörü, asal gerilmeler ve asal eksenler. Maksimum kayma gerilmeleri.
Şekil değiştirme hali ve bünye denklemleri, genelleştirilmiş Hooke kanunu, sonlu şekil değiştirme, viskoelastisite (Reolojik Modeller); Kelvin cismi, Maxwell cismi, Burger cismi.
Plastik davranış;Plastik şekil değiştirme,tek kristallerin mikroplastisitesi.
Dislokasyonlar: Kusursuz kristalde akma dayanımı, dislokasyon türleri, dislokasyonların özellikleri, dislokasyon geometrisi, dislokasyonların etkileşmesi.
Çok kristalli metallerin plastik şekil değiştirmesi.
Metalik malzemelerde mukavemet arttırıcı prosedürler. Çeliğin gerçek gerilme- deformasyon diyagramı.
Kırılma Kriterleri: Gevrek davranış, sünek davranış, kırılma hipotezleri (Griffith teorisi, Tresca ve Von Mises kriteri), akma koşullarının deneysel olarak saptanması. Yorulma davranışı.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 malzeme bilimine duyulan ihtiyaçları, Dayanım azalmasına neden olan faktörleri açıklar Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
2 İdeal cisimler ve mekanik modellerini açıklar Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
3 Gerilme tansörü, asal gerilmeler ve asal eksenleri, maksimum kayma gerilmelerini açıklar Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
4 Şekil değiştirme hali ve bünye denklemleri, genelleştirilmiş Hooke kanunu, sonlu şekil değiştirme, viskoelastisite (Reolojik Modeller); Kelvin cismi, Maxwell cismi, Burger cismini açıklar Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
5 Plastik şekil değiştirme, tek kristallerin mikroplastisitesini açıklar Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
6 Dislokasyonlar: Kusursuz kristalde akma dayanımı, dislokasyon türlerini açıklar Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
7 Dislokasyonların özellikleri, dislokasyon geometrisi, dislokasyonların etkileşmesini açıklar Anlatım, Tartışma, Sınav ,
8 Çok kristalli metallerin plastik şekil değiştirmesini açıklar Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
9 Metalik malzemelerde mukavemet arttırıcı prosedürleri, Çeliğin gerçek gerilme- deformasyon diyagramını açıklar Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Sınav , Ödev,
10 Kırılma Kriterleri: Gevrek davranış, sünek davranış, kırılma hipotezleri (Griffith teorisi, Tresca ve Von Mises kriteri), akma koşullarının deneysel olarak saptanması gibi kavramları açıklar Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
11 Yorulma davranışını açıklayabilme Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
12 Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
13 Anlatım, Sınav ,
14 Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
15 Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
16 Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
17 Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
18 Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
19 Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Sınav , Ödev,
20 Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
21 Anlatım, Soru-Cevap, Sınav ,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Giriş; malzeme bilimine duyulan ihtiyaçlar.Dayanım azalmasına etki eden faktörler.
2 Katı cisimlerin mekanik davranışları; elastik davranış, plastik davranış ve viskoelastik davranış. İdeal cisimler ve mekanik modeller; elastik cisim (Hooke Modeli), rijit plastik cisim (Saint-Venant Modeli), elasto-plastik cisim, pekleşen elasto-plastik
3 Gerilme Hali: Tansör gösterimi ile ilgili kavramlar, asal gerilmeler ve asal eksenler. Maksimum kayma gerilmeleri.
4 Şekil değiştirme hali ve bünye denklemleri, genelleştirilmiş Hooke kanunu, sonlu şekil değiştirme.
5 Viskoelastisite (Reolojik Modeller); Kelvin cismi, Maxwell cismi, Burger cismi.
6 Plastik davranış: Plastik şekil değiştirme.
7 Dislokasyonlar: Kusursuz kristalde akma dayanımı.
8 Dislokasyon türleri, dislokasyonların özellikleri, dislokasyon geometrisi, dislokasyonların etkileşmesi.
9 Tek kristallerin mikroplastisitesi.
10 Çok kristalli metallerin plastik şekil değiştirmesi.
11 Metalik malzemelerde mukavemet arttırıcı işlemler.
12 Çeliğin gerçek gerilme- deformasyon diyagramı.
13 Kırılma Kriterleri: Gevrek davranış, sünek davranış.
14 Kırılma hipotezleri (Griffith teorisi, Tresca ve Von Mises kriteri), akma koşullarının deneysel olarak saptanması. Yorulma davranışı.
Kaynaklar
Ders Notu
Ders Kaynakları

1. Courtney T.H., Thomas, Mechanical Behavior of Materials, McGraw-Hill, New York, 1990
2. Hertsberg W., Richard, Deformations and Fracture Mechanics of Engineering Materials, (3rd ed.), John Wiley&Sons, 1989.
3. Mc Clintock and Argon, Mechanical Behavior of Materials, Addison Wesley, 1966.
4. Hayden, H.W., Moffat, W.G. ve Wulff, J., Malzemelerin Yapı ve Özellikleri, Cilt III, Mekanik Özellikler, (Çev: K. Onaran, B. Erman)", İTÜ İnş. Fak. Matbaası, 1988.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Mühendislik alanında bilimsel araştırma yaparak bilgiye genişlemesine ve derinlemesine ulaşabilme, bilgiyi değerlendirme, yorumlama ve uygulama becerisi X
2 Sınırlı ya da eksik verileri kullanarak bilimsel yöntemlerle bilgiyi tamamlayabilme ve uygulama becerisi; değişik disiplinlere ait bilgileri bütünleştirebilme becerisi X
3 Mühendislik problemlerini kurgulayabilme, çözmek için yöntem geliştirme ve çözümlerde yenilikçi yöntemler uygulama becerisi X
4 Yeni ve orijinal fikir ve yöntemler geliştirme becerisi; sistem, parça veya süreç tasarımlarında yenilikçi çözümler geliştirebilme becerisi X
5 Mühendislikte uygulanan modern teknik ve yöntemler ile bunların sınırları hakkında kapsamlı bilgi X
6 Analitik, modelleme ve deneysel esaslı araştırmaları tasarlama ve uygulama becerisi; bu süreçte karşılaşılan karmaşık durumları analiz etme ve yorumlama becerisi X
7 Gereksinim duyulan bilgi ve verileri tanımlama, bunlara ulaşma ve değerlendirmede ileri düzeyde beceri X
8 Çok disiplinli takımlarda liderlik yapma, karmaşık durumlarda çözüm yaklaşımları geliştirebilme ve sorumluluk alma becerisi
9 Çalışmalarının süreç ve sonuçlarını, o alandaki veya dışındaki ulusal ve uluslar arası ortamlarda sistematik ve açık bir şekilde yazılı ya da sözlü olarak aktarabilme becerisi X
10 Verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması aşamalarında ve mesleki tüm etkinliklerde toplumsal, bilimsel ve etik değerleri gözetme yeterliliği X
11 Mesleğinin yeni ve gelişmekte olan uygulamaları hakkında farkındalık; gerektiğinde bunları inceleme ve öğrenebilme becerisi
12 Mühendislik uygulamalarının sosyal ve çevresel boyutlarını anlama ve sosyal çevreye uyum becerisi
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 60
1. Performans Görevi (Uygulama) 10
1. Performans Görevi (Seminer) 15
1. Ödev 15
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 14 2 28
Ara Sınav 1 15 15
Final 1 15 15
Ödev 1 15 15
Performans Görevi (Laboratuvar) 1 15 15
Performans Görevi (Seminer) 1 15 15
Toplam İş Yükü 151
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 6,04
Dersin AKTS Kredisi 6