| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Türk Dilinin Şekil Bilgisi | TDE 156 | 2 | 4 + 0 | 4 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Prof.Dr. ZİKRİ TURAN |
| Dersi Verenler | Dr.Öğr.Üyesi ÇİĞDEM TOPÇU, Prof.Dr. ZİKRİ TURAN, Dr.Öğr.Üyesi BAHRİ KUŞ, |
| Dersin Yardımcıları | Arş. Gör. Esra KİRİK, Arş. Gör. Bahri KUŞ |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Türk dilinin yapısındaki kelime-ek, ek-ek ve kelime-kelime ilişkisini düzenleyen kuralları, ekleşme ve eklenme düzenini kavratmak. |
| Dersin İçeriği | Türkiye Türkçesi merkez alınmak suretiyle, Türk dilinin kelime ve ekleri, ekleşme ve eklenme kuralları. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Ekleşme ve şekil bilgisini ayrı ayrı tarif eder, farklarını bilir. Ekleşme bilgisine ilişkin temel kavram ve terimleri tanımlar. | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Beyin Fırtınası, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| 2 | Kelime ve ek gibi gramer unsurlarını belirler. | Anlatım, Soru-Cevap, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, Beyin Fırtınası, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| 3 | Kelime ve eklerin tasnifini gösterir ve herhangi bir gramer unsurunun mensubu olduğu kategoriyi örneklerle uygular. | Soru-Cevap, Gösterip Yaptırma, | Sözlü Sınav, |
| 4 | Ekleri birbirleriyle karşılaştırır, onların aralarındaki farkları ayırt eder ve benzeyen yönlerini ifade eder. | Anlatım, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, | Sınav , Sözlü Sınav, |
| 5 | Bütün eklerin bir araya geldiği cümleleri düzenler, bu gramer unsurları hakkında özelleme ve genellemelere ulaşır. | Anlatım, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, | Sınav , Sözlü Sınav, Ödev, |
| 6 | Herhangi bir gramer unsurunu ekleşme bilgisi bakımdan değerlendirir ve hakkında hüküm verir. | Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, | Sınav , |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Şekil (morfem) nedir? | Şekil bilgisi ile alakalı yapılmış çalışmalar hakkında ön bilgi sahibi olmak. |
| 2 | Kelime ve ek nedir? | Kelime ve ek üzerine çalışmaları okumuş olmak. |
| 3 | Kelime-ek, ek-ek ve kelime-kelime ilişkisini düzenleyen kurallar | Önceki dersin tekrarını yapmak. |
| 4 | Kelime-ek, ek-ek ve kelime-kelime ilişkisini düzenleyen kurallar | Kelime-ek, ek-ek ve kelime-kelime ilişkisini düzenleyen kurallar hakkında ön bilgi sahibi olmak. |
| 5 | Kelime sınıfları | Kelime sınıfları hakkında ön bilgi edinmek. |
| 6 | Ekleri belirleyen şekil, yapı ve fonksiyon ilişkisi nasıldır? | Ekleri belirleyen şekil, yapı ve fonksiyon ilişkisine dayalı çalışmalardan örnekler getirmek. |
| 7 | Türk dilinin söz diziminde ekler nasıl sınıflandırılmalıdır? | Ekleşme bilgisi hakkında bilgi edinmek. |
| 8 | Yapım ekleri, sıfatlama ekleri | Yapım ekleri ve sıfatlar hakkında çalışmaları incelemek. |
| 9 | ARASINAV | Genel konu tekrarı yapmış olmak. |
| 10 | Teklik-çokluk ekleri, Olumluluk-olumsuzluk ekleri | Teklik-çokluk ekleri ve olumluluk-olumsuzluk ekleri hakkında bilgi sahibi olmak. |
| 11 | Fiilimsiler, Çatı ekleri | Fiilimsiler ve Çatı ekleri hakkında bilgi edinmek. |
| 12 | Ek fiil ve Çekim ekleri | Ek fiil ve çekim ekleri hakkında ön bilgi edinmek. |
| 13 | Soru eki | Soru eki hakkında ön bilgi edinmiş olmak. |
| 14 | Çeşitli söz dizimi örneklerinin ekleşme bilgisi bakımından incelenmesi. | Ekleşme bilgisi bakımından incelenmek üzere verilen örnekleri incelemiş olmak. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | TUNA,Osman Nedim; Türk Dilbilgisi, Malatya, 1986. |
| Ders Kaynakları | BANGUOĞLU, Tahsin; Türkçenin Grameri, Ankara, 2000. TURAN, Zikri; Türk Dilinin Söz Diziminde Yer Ödünçlemesi. III. Uluslar Arası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, 2012. TURAN, Zikri; Türk Dilinde Sıfatlama Ekleri. X. Uluslararası Büyük Türk Dili Kurultayı, 1, 616-622., 2015 |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. | X | |||||
| 2 | Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir. | ||||||
| 3 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir. | ||||||
| 4 | Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler. | X | |||||
| 5 | Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir. | X | |||||
| 6 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır. | ||||||
| 7 | Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar. | ||||||
| 8 | Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi , disiplinler arası araştırmalar yapar. | ||||||
| 9 | Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler. | ||||||
| 10 | Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir | ||||||
| 11 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. | X | |||||
| 12 | Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular. | X | |||||
| 13 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir. | X | |||||
| 14 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir. | X | |||||
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Ödev | 100 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|---|---|---|
| Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) | 16 | 4 | 64 |
| Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) | 16 | 3 | 48 |
| Ara Sınav | 1 | 9 | 9 |
| Ödev | 1 | 3 | 3 |
| Final | 1 | 13 | 13 |
| Toplam İş Yükü | 137 | ||
| Toplam İş Yükü / 25 (Saat) | 5,48 | ||
| Dersin AKTS Kredisi | 5 | ||