| Ders Adı | Kodu | Yarıyıl | T+U Saat | Kredi | AKTS |
|---|---|---|---|---|---|
| Klasik Türk Edebiyatı Temel Bilgiler II | TDE 152 | 2 | 4 + 0 | 4 | 5 |
| Ön Koşul Dersleri | |
| Önerilen Seçmeli Dersler | |
| Dersin Dili | Türkçe |
| Dersin Seviyesi | Lisans |
| Dersin Türü | Zorunlu |
| Dersin Koordinatörü | Dr.Öğr.Üyesi ARZU YILDIRIM |
| Dersi Verenler | Doç.Dr. ORHAN KAPLAN, Arş.Gör.Dr. BEDRİYE GÜLAY AÇAR, Prof.Dr. VİLDAN COŞKUN, |
| Dersin Yardımcıları | Arş. Gör. Arzu Yıldırım, Arş.Gör. B.Gülay Açar |
| Dersin Kategorisi | Diğer |
| Dersin Amacı | Klasik Türk edebiyatı nazım türlerinin tanım, tarihçe ve özelliklerinin öğretilmesi, örnek metinlerin tanıtılması; edebî sanatların şiirdeki yeri ve öneminin, şiire katkılarının uygulamalı olarak öğretilmesi; Türkiye Türkçesiyle nesre çeviri yapabilme temel bilgi ve deneyiminin kazandırılması; KTE Temel Bilgiler-I dersinde öğrenilmiş olan aruz vezni uygulamalarının yer yer tekrarı ve mazmunlara ilişkin çalışmaların sürdürülmesi. |
| Dersin İçeriği | Klasik Türk edebiyatı nazım türlerinin tanımı, tarihçesi ve özellikleri, örnek metinler; edebî sanatların şiirdeki yeri ve önemi, şiire katkıları; Türkiye Türkçesiyle nesre çeviri yapabilme temel bilgi ve deneyimi; aruz vezni uygulamalarının tekrarı ve mazmunlara ilişkin çalışmalar. |
| # | Ders Öğrenme Çıktıları | Öğretim Yöntemleri | Ölçme Yöntemleri |
|---|---|---|---|
| 1 | Klasik Türk edebiyatı nazım türlerini tanımlar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, | Sınav , Ödev, |
| 2 | Klasik Türk şiirindeki edebî sanatların şiirdeki yerini, önemini ve şiire katkılarını açıklar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, | Sınav , Ödev, |
| 3 | Metinleri en çok kullanılmış olan edebî sanatlardan hareketle yorumlar. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, | Sınav , Ödev, |
| 4 | Klasik Türk şiiri metinlerini Türkiye Türkçesiyle nesre çevirir ve çözümler. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, | Sınav , Ödev, |
| 5 | Belli başlı vezinleri derler. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösterip Yaptırma, | Sınav , Ödev, |
| 6 | II. yarıyılda öğrenilmesi istenen mazmunlara dair değerlendirmelerde bulunur. | Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, | Sınav , Ödev, |
| Hafta | Ders Konuları | Ön Hazırlık |
|---|---|---|
| 1 | Klasik Türk edebiyatında türler üzerine temel bilgilerin verilmesi. | Ömer Faruk Akün'ün "Divan Edebiyatı" adlı kitabından ilgili bölümün okutulması. |
| 2 | Gazavatnâme, Hicviye ve Hilye. Tanımları, özellikleri, metin örnekleri. Edebî sanatlara giriş. | Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi'ndeki ilgili maddeler okunacak. |
| 3 | Kısâs-ı Enbiyâ, Kırk Hadis ve Kıyafetnâme. Tanımları, özellikleri ve metin örnekleri. Mecazla ilgili sanatlara giriş. Teşbih-benzetme sanatının tanımı, özellikleri, çeşitleri ve örnekleri. | Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi'ndeki ilgili maddeler okunacak. |
| 4 | Lügaz Mersiye, Mevlid. Tanımları, özellikleri, metin örnekleri. İstiâre sanatının tanımı, özellikleri, çeşitleri ve örnekleri. | Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi'ndeki ilgili maddeler okunacak. |
| 5 | Miraciye, Muamma, Münâcât. Tanımları, özellikleri, metin örnekleri. Kinâye ve Mecaz-ı Mürsel sanatının tanımı, özellikleri ve örnekleri. | Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi'ndeki ilgili maddeler okunacak. |
| 6 | Münşeât, Na‘t, Nazîre. Tanımları, özellikleri, metin örnekleri. Teşhis ve İntak sanatlarının tanımı, özellikleri ve örnekleri. | Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi'ndeki ilgili maddeler okunacak. |
| 7 | Nazîre, Sâkinâme, Sefaretnâme. Tanımları, özellikleri, metin örnekleri. Anlamla ilgili sanatlara giriş. Tevriye ve İham sanatlarının tanımı, özellikleri ve örnekleri. | Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi'ndeki ilgili maddeler okunacak. |
| 8 | Seyahatnâme, Surnâme, Şarkı. Tanımları, özellikleri, metin örnekleri. İstihdam, Tenâsüb ve Leff ü Neşr sanatlarının tanımı, özellikleri, çeşitleri ve örnekleri. | Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi'ndeki ilgili maddeler okunacak. |
| 9 | ARA SINAV | |
| 10 | Şehrengîz ve Tevhid. Tanımları, özellikleri ve metin örnekleri. Mübâlağa ve Hüsn-i Tâlil sanatlarının tanımı, özellikleri, çeşitleri ve örnekleri. | Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi'ndeki ilgili maddeler okunacak. |
| 11 | Tezkire-i Şuarânın tanımı, özellikleri ve metin örnekleri. Tezat, Rücû, Tecâhül-i ârif, İstifham ve Telmih sanatlarının tanımı, özellikleri ve örnekleri. | DİA'daki "tezkire" maddesi okunacak. |
| 12 | Söz ile ilgili sanatlara giriş. Aks, kalb ve cinas sanatlarının tanımı, özellikleri, çeşitleri ve örnekleri. | Yekta Saraç'ın "Klasik Edebiyat Bilgisi-Belâgat" kitabındaki ilgili kısımlar okunacak. |
| 13 | Edebî sanatlar, kaynak dışı örnek uygulamaları. | Yekta Saraç'ın "Klasik Edebiyat Bilgisi-Belâgat" kitabındaki ilgili kısımlar okunacak. |
| 14 | Edebî sanatlar, kaynak dışı örnek uygulamaları. | Yekta Saraç'ın "Klasik Edebiyat Bilgisi-Belâgat" kitabındaki ilgili kısımlar okunacak. |
| Kaynaklar | |
|---|---|
| Ders Notu | Prof. Dr. Mustafa İsen, Prof. Dr. Osman Horata, Prof. Dr. Muhsin Macit, Prof. Dr. Filiz Kılıç, Prof. Dr. İ. Hakkı Aksoyak, "Eski Türk Edebiyatı El Kitabı", (Grafiker Yayınları); Prof. Dr. Ahmet Mermer, Prof. Dr. Sebahat Deniz, Prof. Dr. Yavuz Bayram, Yrd. Doç. Dr. Lütfi Alıcı, Yrd. Doç. Dr. Muvaffak Eflatun, Yrd. Doç. Dr. Neslihan Koç Keskin, "Üniversiteler İçin Eski Türk Edebiyatına Giriş", (Akçağ Yayınları, Ankara). |
| Ders Kaynakları | Prof. Dr. Yekta Saraç, "Klasik Edebiyat Bilgisi Belagat", Gökkube Yayınları); Vedat Ali Tok, "Edebi Sanatlar Ansiklopedisi", (Literatürk); Numan Külekçi, "Açıklamalar ve Örneklerle Edebi Sanatlar", (Akçağ Yayınları); Selçuk Uysal, "Belagat ve Edebi Sanatlar Lügati", (Doğu Kitabevi); Prof. Dr. Menderes Coşkun, "Sözün Büyüsü Edebi Sanatlar", (Dergah Yayınları), Metin Akkuş, "Klasik Türk Şiirinin Anlam Dünyası-Edebi Türler ve Tarzlar", (Fenomen Yayınları), Prof. Dr. İskender Pala, "Ansiklopedik Divan Şiiri Sözlüğü", (Kapı Yayınları), Hatice Aynur, Müjgan Çakır, Hanife Koncu, Selim S. Kuru, Ali Emre Özyıldırım,"Nazımdan Nesire Edebi Türler-Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları 4" (Turkuaz Yayınları). |
| Sıra | Program Çıktıları | Katkı Düzeyi | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |||
| 1 | Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır. | X | |||||
| 2 | Atatürk İlkeleri ve inkılapları konusunda bilgi edinir. | ||||||
| 3 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış güncel araştırmaları takip edebilecek düzeyde yabancı dil bilgisi kazanmayı amaç edinir. | ||||||
| 4 | Türk dilini ses bilgisi, şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceler. | ||||||
| 5 | Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi olarak ve dil bilgisi açısından değerlendirebilir. | X | |||||
| 6 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihi gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve çeviri yazıya aktarır. | X | |||||
| 7 | Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dil bilimi açısından eleştiri yapar. | X | |||||
| 8 | Edebi dönemler (klasik veya çağdaş), edebi akımlar ve şahsiyetler üzerinde, mesleki sorumluluk bilinciyle bilimsel, edebi , disiplinler arası araştırmalar yapar. | X | |||||
| 9 | Lehçe, şive ve ağız bilgisinin içeriğini anlar; Türkiye Türkçesinin ağızlarına ait metinleri inceler. | ||||||
| 10 | Gerekli metot, yöntem ve teknikleri öğrenerek halk bilimi alanında araştırma ve derleme yapabilir | ||||||
| 11 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur. | X | |||||
| 12 | Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında kullanır ve uygular. | X | |||||
| 13 | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincini ve bunu gerçekleştirmeye dönük becerileri edinir. | X | |||||
| 14 | Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve ahlaki değerleri gözetir. | X | |||||
| Değerlendirme Sistemi | |
|---|---|
| Yarıyıl Çalışmaları | Katkı Oranı |
| 1. Kısa Sınav | 40 |
| 1. Ödev | 60 |
| Toplam | 100 |
| 1. Yıl İçinin Başarıya | 40 |
| 1. Final | 60 |
| Toplam | 100 |
| AKTS - İş Yükü Etkinlik | Sayı | Süre (Saat) | Toplam İş Yükü (Saat) |
|---|