Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Balık Sitogenetiği BIY 605 0 3 + 0 3 6
Ön Koşul Dersleri

-

Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Doktora
Dersin Türü Seçmeli
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi SELMA HELLİ
Dersi Verenler
Dersin Yardımcıları

-

Dersin Kategorisi Alanına Uygun Öğretim
Dersin Amacı

Ülkemizde bugüne kadar yapılan çalışmalarda büyük bir genetik zenginliğin olduğu ortaya çıkmıştır. Bu genetik zenginliğin, insanların ihtiyaçları doğrultusunda kullanılması için net olarak ortaya konulması gerekmektedir. Son zamanlarda sitogenetik çalışmalar tür ve alttürlerin teşhisinde, taksonomik durumu tartışmalı olan taksonların durumunun izah edilmesinde, sistematik kategorilerin belirlenmesinde, her hangi bir türün coğrafik varyasyonun belirlenmesinde, filogenetik ilişkilerin açıklanmasında yaygın bir şekilde kullanılmaya başlamıştır.

Dersin İçeriği

Balıklarla çalışmanın takdimi; Balıklarda kromozom kaynakları; Kromozom anormalikleri; Spesifik kromozom teknikleri; Balıklardan kromozom elde etme yöntemleri; Kromozom bantlama teknikleri; Kromozomların incelenmesi; Su ortamının kirletici göstergesi olarak balıklarda sitogenetik analizler; Kromozom manipulasyonu ve balıkçılık yönetiminde kullanımı; Sitogenetik analiz ile balık stoklarının belirlemesi; Sitogenetik analiz ile populasyon yapısının incelenmesi; Balıklarda hibridizasyon, poliploid, tür içi ve türler arası varyasyon durumlarına sitogenetik yaklaşım; Sitogenetik analiz ile balık gelişim basamaklarının belirlenmesi; Deniz balıklarında ve tatlısu balıklarında yapılan kromozom çalışmaları, Balıkların karyotip indeksi.

# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Balıkların insan hayatındaki önemini açıklama. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
2 Balıklarda kromozom kaynaklarını açıklama. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
3 Kromozom anormaliklerini açıklama. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
4 Spesifik kromozom tekniklerini açıklama. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
5 Balıklardan kromozom elde etme yöntemlerini açıklama. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
6 Kromozom bantlama tekniklerini açıklama. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
7 Kromozomların incelenmesini açıklama. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
8 Su ortamının kirletici göstergesi olarak balıklarda sitogenetik analizleri açıklama. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
9 Kromozom manipulasyonu ve balıkçılık yönetiminde kullanımını açıklama. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
10 Sitogenetik analiz ile balık stoklarının belirlemesini açıklama. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
11 Sitogenetik analiz ile populasyon yapısını açıklama. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
12 Balıklarda hibridizasyon, poliploid, tür içi ve türler arası varyasyon durumlarını açıklama. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
13 Sitogenetik analiz ile balık gelişim basamaklarını açıklama. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
14 Deniz ve tatlısu balıklarında yapılan kromozom çalışmalarını açıklama. Anlatım, Soru-Cevap, Sınav , Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Balıklarla çalışmanın takdimi, balıkların insan hayatındaki önemi
2 Balıklarda kromozom kaynakları
3 Kromozom anormalikleri
4 Spesifik kromozom teknikleri
5 Balıklardan kromozom elde etme yöntemleri
6 Kromozom bantlama teknikleri
7 Kromozomların incelenmesi
8 Su ortamının kirletici göstergesi olarak balıklarda sitogenetik analizler
9 Ara sınav
10 Kromozom manipulasyonu ve balıkçılık yönetiminde kullanımı
11 Sitogenetik analiz ile balık stoklarının ve populasyon yapısının incelenmesi
12 Balıklarda hibridizasyon, poliploid, tür içi ve türler arası varyasyon durumlarına
13 Sitogenetik analiz ile balık gelişim basamaklarının belirlenmesi
14 Deniz balıklarında ve tatlısu balıklarında yapılan kromozom çalışmaları
Kaynaklar
Ders Notu

1. Ulupınar, M. ve Alaş, A. 2002. Balık Sitogenetiği ve Laboratuar Teknikleri, Ulupınar, Ankara ve Alaş, Aksaray, V+371 s.

Ders Kaynakları

2. Denton, E. T. 1973. Fish Chromosome Methodology, Charles C. Thomas Publisher, 166 pp.
3. Uğurlu, S. 2000. Balık Sistematik Çalışmalarında Karyotip Analizleri, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Semineri, Samsun, IV+16 s.
4. Pisana, E., Ozouf-Costaz, C., Foresti, F. ve Kapoor, B. G. 2007. Fish Cytogenetics, Science Publishers, United States of America, XVI+502 pp.
5. Her ders, işlenen dersin konusuna yönelik ulusal ve uluslararası literatürde balık sitogenetiği ile ilgili yayınlanmış makaleler de incelenecektir.

Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Yüksek lisans yeterliliklerine dayalı olarak bilgilerini, bilimsel yöntemlerle ve araştırma ile uzmanlık düzeyinde geliştirir. X
2 Alanı ile ilgili problemleri saptama, sentez yaparak problemlerin çözümüne yönelik hipotez kurma ve çeşitli gözlemsel ve deneysel yöntemler kullanarak hipotezi çözme becerisine sahiptir. X
3 Alan bilgisi ve teknolojilerini eğitime, endüstriye, tarıma, sağlık ve çevre problemlerine uygular. X
4 Çalışma alanındaki konularda/uygulamalarda, evrensel ve toplumsal değerlere duyarlı, ülke çıkarlarını gözeten, araştıran, üreten, etik değerlere sahip bir bireydir. X
5 Disiplinler arası ekiplerle çalışabilme ve sorunların çözümlenmesinde sorumluluk alarak liderlik yapabilme becerisine sahiptir. X
6 Alanında bilime yenilik getiren, yeni bir bilimsel yöntem geliştiren ya da bilinen bir yöntemi, bir alana uygulayan özgün bir çalışmayı yapabilir ve/veya yönetebilir. X
7 Alanı ile ilgili bilimsel gelişmeleri, bilişim teknolojilerini ileri düzeyde kullanarak, izleyebilme, okuma, anlama, yazma ve yorum yapabilme becerisine sahiptir. X
8 Sosyal ilişkileri ve bu ilişkileri yönlendiren standartları eleştirel bir bakış açısıyla inceleyebilir ve gerektiğinde bu standartları geliştirecek yönde liderlik yapabilir. X
9 Alanıyla ilgili etkinliklerde kendi özgün fikirlerini savunma ve etkili bir iletişim kurabilme becerisine sahiptir. X
10 Bilgisayar ve bilişim teknolojilerini alan amaçları doğrultusunda ileri düzeyde kullanabilir. X
11 Avrupa Dil Portföyü’ndeki bir yabancı dili kullanarak sözlü ve yazılı iletişim kurabilir. X
12 Akademik ve kültürel birikimi ile bilgi toplumu olma sürecine katkıda bulunur. X
13 Yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ara Sınav 50
1. Kısa Sınav 25
2. Kısa Sınav 25
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 3 48
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 3 48
Ara Sınav 1 10 10
Final 1 15 15
Kısa Sınav 2 10 20
Toplam İş Yükü 141
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 5,64
Dersin AKTS Kredisi 6