Ders Adı Kodu Yarıyıl T+U Saat Kredi AKTS
Manyetik+Em Prospeksiyon JFM 306 6 2 + 1 3 4
Ön Koşul Dersleri Yok
Önerilen Seçmeli Dersler
Dersin Dili Türkçe
Dersin Seviyesi Lisans
Dersin Türü Zorunlu
Dersin Koordinatörü Dr.Öğr.Üyesi AYHAN KESKİNSEZER
Dersi Verenler Dr.Öğr.Üyesi AYHAN KESKİNSEZER,
Dersin Yardımcıları
Dersin Kategorisi Diğer
Dersin Amacı Jeofizik Mühendisliği eğitiminde temel yöntemlerden olan manyetik ve elektromanyetik prospeksiyon konusunda öğrencinin bilgilenmesini sağlamaktır.
Dersin İçeriği Manyetik yöntem ve temel teori, Manyetik birimler, Manyetik anomaliler, Manyetik ölçmeler ve manyetometreler, Arazi işlemleri ve veri düzgünleme, Manyetik haritalar, Özel ölçmeler, Havadan ve denizden manyetik araştırmalar, Manyetik anomalilerin yorumlanması, Gözlemsel yorumlama, Derinliğin anomali genişliğine etkisi, Manyetizasyon doğrultusunun etkisi, Derinliğin manyetik anomalilere etkisi, Jeofizik modeller, Derinlik hesaplamaları.
Elektromanyetik kuram, Temel bağıntılar, Maxwell denklemleri, Manyetotellürik yöntem, Yapay kaynaklı elektromanyetik yöntem, Yatay halka elektromanyetik yöntem, Çok alçak frekanslı elektromanyetik yöntem, Geçici elektromanyetik yöntem, Yer radarı.
# Ders Öğrenme Çıktıları Öğretim Yöntemleri Ölçme Yöntemleri
1 Öğrenciler, herhangi bir arazide manyetik ve elektromanyetik yöntemlerin uygulanmasının gerekli olup olmadığına karar verir Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Örnek Olay, Problem Çözme, Sınav , Ödev,
2 Öğrenciler, araştırmanın konusuna en uygun olan manyetik ve elektromanyetik yöntemlere karar verirler Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Örnek Olay, Problem Çözme, Sınav , Ödev,
3 Öğrenciler, manyetik ve elektromanyetik yöntemleri uygularlar Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Örnek Olay, Problem Çözme, Sınav , Ödev,
4 Öğrenciler, araziden ölçülen verilere hesaplama yöntemlerini uygularlar Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Örnek Olay, Problem Çözme, Sınav , Ödev,
5 Öğrenciler, sonuçları değerlendirir ve yorumlarlar Anlatım, Soru-Cevap, Tartışma, Alıştırma ve Uygulama, Gösteri, Örnek Olay, Problem Çözme, Sınav , Ödev,
Hafta Ders Konuları Ön Hazırlık
1 Manyetik Prospeksiyonun amacı ve uygulama alanları
2 Manyetik Prospeksiyona giriş ve fiziksel esaslar
3 Manyetik birimler, Yer manyetik alanı ve manyetik anomaliler
4 Havadan ve Denizden manyetik ölçmeler
5 Manyetik yöntemde ölçülerin anlamı
6 Manyetik anomalilerin yorumlanması
7 Derinlik hesaplamaları, karakteristik eğriler yöntemi
8 Elektromanyetik Prospeksiyonun amacı ve uygulama alanları-Yer elektromanyetik kuram
9 Manyetotellürik yöntemin temel ilkeleri, ölçüm teknikleri, veri alınması ve değerlendirilmesi
10 Yapay kaynaklı elektromanyetik yöntemin ilkeleri, ölçüm teknikleri, veri alınması ve değerlendirilmesi
11 Yatay halka elektromanyetik yöntemin ilkeleri, ölçüm teknikleri, veri alınması ve değerlendirilmesi
12 Çok alçak frekanslı elektromanyetik yöntemin ilkeleri, ölçüm teknikleri, veri alınması ve değerlendirilmesi
13 Geçici elektromanyetik yöntemin ilkeleri, ölçüm teknikleri, veri alınması ve değerlendirilmesi
14 Yer radarı yöntemin ilkeleri, ölçüm teknikleri, veri alınması ve değerlendirilmesi
Kaynaklar
Ders Notu 1) Manyetik Prospeksiyon Ders Notu Derlemesi ve
2)Jeofizik Mühendisliğinde Elektromanyetik Yöntemler-Gülçin Özürlan ve Emin Uğur ULUGERGERLİ, Birsen Yayınevi-2005.
Ders Kaynakları 1.Kenar, Ö. 1998. Gravite ve Manyetik Prospeksiyon, KOÜ. Matbaası, İzmit.
2.Özdemir, M. . Manyetik Prospeksiyon, İ.Ü. Matbaası, İstanbul.
3.Telford, W.M., Geldart, L.P., Sheriff, R.E., Keys, D.A. 1981. Applied Geophysics, Cambridge University Press.
4.Keary, P., Brooks, M. 1987. An Introduction to Geophysical Exploration, Blackwell Scientific Pub.
5.Breiner, S. 1973. Applications manual for portable magnetometers, Geometrics.
6.Grant, F. S. and West, G.F. 1965. Interpretation Theory in Applied Geophysics, McGraw-Hill Book Company.
7.Parasnis, D.S. 1986. Principle of Applied Geophysics, Chapman and Hall Ltd.
8.Geophysics, Society of Exploration Geophysics Journals.
9.İbrahim, A., Karat, H.İ. 1995. Türkiye Aeromanyetik Haritalarına Genel Bir Bakış. TMMOB Jeofizik Dergisi 9-10, 41-44.
10.Çalım, A. 1976. Hekimhan-Karakuz Bölgesi Demir Yataklarının Manyetik ve Gravite Metotları İle İncelenmesi Ve Bir Model Çalışma. TJD Dergisi C:5, Sayı:3, 95-117.
11.Sarı, C., Şalk, M., Çifçi, G.,Vural, T. 1997.Yeraltı Taban Topografyasının İki Boyutlu Gravite-Manyetik Ters Çözüm Yöntemiyle Saptanması ve Ankara-Polatlı Bölgesine Uygulanması. TMMOB Jeofizik 11, 21-33.
12.Gönenç, T., Akgün,M., Ergün, M. 2009. Girit Bölgesinin İzafi Kabuk Kalınlığı Değişiminin Manyetik ve Serbest Hava Gravite Anomalileri İle İrdelenmesi. DEÜ. Mühendislik Fakültesi, Fen ve Mühendislik Dergisi 11, 31, 44-56.
13.Uğurtaş, G. 1967. Havadan Manyetik Metodu. TJD Dergisi C:1, Sayı:2.
14.Ateş, A. 1995. Kırıkkale, Keskin ve Çevresinin Havadan Manyetik Anomalilerinin İncelenmesi. TMMOB Jeofizik 9-10, 35-40.
15.Aydın, İ. 1991. Manyetik Verilerin Hızlı ve Otomatik Yorumunda Werner Tekniği Ve Yatay Türevleri. TMMOB Jeofizik 5, 111-125.
16.Aşçı, M., Yas,T., Mataracıoğlu, M. O., İşcan,Y.2008. Manyetik Yöntemle Doğrultu Atımlı Fay Geometrisinin Ortaya Çıkarılması. KOÜ. Uygulamalı Yerbilimleri 2, 47-61.
17.Drahor, M. G., Hesse, A., Kaya, M. A.1995. Sinop Amfora atölyeleri üzerinde manyetik çalışmalar. TMMOB Jeofizik Dergisi 9-10, 41-44.
18.Aydın, A., Gelişli, K. 1996. Sarıhan-Bayburt Skarn Zonunda Manyetik Çalışmalar. TMMOB Jeofizik Dergisi 10, 41-49.
19. Reynolds, J.M. 2000. An Introduction to Applied and Environmental Geophysics, Wiley Pub.
20. Bayrak, M., İlkışık, O.M. 1995. Türkiye´de elektromanyetik-VLF yöntemi ile sığ araştırmalar. TMMOB Jeofizik 9-10, 143-148.
21. İlkışık, O.M., Bayrak, M., Başaran, S., Başokur, A.T., Ulugergerli, E. 1995. Enez-Çataltepe Tümülüsünde Elektromanyetik-VLF ve Elektrik Araştırmalar. TMMOB Jeofizik 9-10, 19-23.
22. İlkışık, O.M., Rezabakhsh, A. 1991.Tahran´da Jeoelektromanyetik Derinlik Sondajı. TMMOB Jeofizik 5, 99-109.
23. Özçep, F. 1995. VLF yönteminde akım yoğunluğu dağılımının belirlenmesi. TMMOB Jeofizik 9-10, 187-192.
24. Tümer, U. 1975. Merzifon-Bakırçay bölgesinin uçakla magnetik-elektromagnetik etüdü. TJD Dergisi C:4, 1, 77-97.
Sıra Program Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 -Matematik, fen bilimleri ve kendi dalları ile ilgili mühendislik konularında yeterli bilgi birikimi; bu alanlardaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri mühendislik problemlerini modelleme ve çözme için uygulayabilme becerisi. X
2 -Karmaşık mühendislik problemlerini saptama, tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi; bu amaçla uygun analiz ve modelleme yöntemlerini seçme ve uygulama becerisi X
3 -Karmaşık bir sistemi, süreci, cihazı veya ürünü gerçekçi kısıtlar ve koşullar altında, belirli gereksinimleri karşılayacak şekilde tasarlama becerisi; bu amaçla modern tasarım yöntemlerini uygulama becerisi. (Gerçekçi kısıtlar ve koşullar tasarımın niteliğine göre, ekonomi, çevre sorunları, sürdürülebilirlik, üretilebilirlik, etik, sağlık, güvenlik, sosyal ve politik sorunlar gibi ögeleri içerirler.) X
4 -Mühendislik uygulamaları için gerekli olan modern teknik ve araçları geliştirme, seçme ve kullanma becerisi; bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi. X
5 -Mühendislik problemlerinin incelenmesi için deney tasarlama, deney yapma, veri toplama, sonuçları analiz etme ve yorumlama becerisi X
6 -Disiplin içi ve çok disiplinli takımlarda etkin biçimde çalışabilme becerisi; bireysel çalışma becerisi. X
7 -Türkçe sözlü ve yazılı etkin iletişim kurma becerisi; en az bir yabancı dil bilgisi. X
8 Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci; bilgiye erişebilme, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izleme ve kendini sürekli yenileme becerisi. X
9 -Mesleki ve etik sorumluluk bilinci. X
10 Proje yönetimi ile risk yönetimi ve değişiklik yönetimi gibi iş hayatındaki uygulamalar hakkında bilgi; girişimcilik, yenilikçilik ve sürdürebilir kalkınma hakkında farkındalık. X
11 -Mühendislik uygulamalarının evrensel ve toplumsal boyutlarda sağlık, çevre ve güvenlik üzerindeki etkileri ile çağın sorunları hakkında bilgi; mühendislik çözümlerinin hukuksal sonuçları konusunda farkındalık. X
Değerlendirme Sistemi
Yarıyıl Çalışmaları Katkı Oranı
1. Ödev 100
Toplam 100
1. Yıl İçinin Başarıya 50
1. Final 50
Toplam 100
AKTS - İş Yükü Etkinlik Sayı Süre (Saat) Toplam İş Yükü (Saat)
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16x toplam ders saati) 16 2 32
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi(Ön çalışma, pekiştirme) 16 2 32
Ara Sınav 1 8 8
Kısa Sınav 2 4 8
Ödev 1 1 1
Final 1 19 19
Toplam İş Yükü 100
Toplam İş Yükü / 25 (Saat) 4
Dersin AKTS Kredisi 4